NTA UGC NET EDUCATION SYLLABUS
TOPIC | NTA UGC NET PAPER-2┬а EDUCATION SYLLABUS |
SUBJECT CODE | 09 (EDUCATION) |
SHORT INFO | VVI NOTES.IN рдХреЗ рдЗрд╕ рдкреЗрдЬ рдореЗрдВ NTA UGC NET PAPER -02 EDUCATION рдореЗрдВ┬а TEN (10) рдпреВрдирд┐рдЯ рд╣реИ рдЬрд┐рд╕рдХрд╛ рдирд╛рдо рдирд┐рдЪреЗ рджрд┐рдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣реИ | 10 рдпреВрдирд┐рдЯ рдХреЗ рд╕рд┐рд▓реЗрдмрд╕┬а рджрд┐рдпрд╛ рдЬрд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣реИ┬а | рдЬрд┐рд╕реЗ рдЖрдк рдЕрдзреНрдпрдпрди рдХрд░ NTA UGC NET EDUCATIONрдХрд╛ рдкрд░реАрдХреНрд╖рд╛ рдкрд╛рд╕ рдХрд░ рд╕рдХрддреЗ рд╣реИ | |
UGC NET PAPER-2 EDUCATION EXAM PAITURN
NTA UGC NET рд╢рд┐рдХреНрд╖рд╛ (EDUCATION) рдХреЗ рдкрд░реАрдХреНрд╖рд╛ рдореЗрдВ┬а 150 рдкреНрд░рд╢реНрди рд╣реЛрдВрдЧреЗ| рдпрд╣┬а рдкрд░реАрдХреНрд╖рд╛ 300 рдЕрдВрдХреЛрдВ рдХреА рд╣реЛрдЧреА , рдЬреЛ 3 рдШрдВрдЯреЗ рдореЗрдВ рд╣рд▓ рдХрд┐рдП рдЬрд╛рдПрдВрдЧреЗред рдЗрд╕ рдкрд░реАрдХреНрд╖рд╛ рдореЗрдВ ┬а2 рдкреЗрдкрд░ рд╣реЛрдВрдЧреЗ рдЬрд┐рдирдореЗрдВ рдХреЛрдИ рдиреЗрдЧреЗрдЯрд┐рд╡ рдорд╛рд░реНрдХрд┐рдВрдЧ рдирд╣реАрдВ рд╣реЛрдЧреАред
рдпреВрдЬреАрд╕реА рдиреЗрдЯ рдкреЗрдкрд░ -реи┬а рд╢рд┐рдХреНрд╖рд╛ рдкрд░реАрдХреНрд╖рд╛ рдкреИрдЯрд░реНрди | |
рдХреБрд▓ рдорд╛рд░реНрдХ | рдкреЗрдкрд░ 1 тАУ 100, рдкреЗрдкрд░ 2- 200 |
рдкреНрд░рд╢реНрдиреЛрдВ рдХреЗ рдкреНрд░рдХрд╛рд░ | рдмрд╣реБрд╡рд┐рдХрд▓реНрдкреАрдп рдкреНрд░рд╢реНрди (рдПрдорд╕реАрдХреНрдпреВ) |
рдкрддреНрд░реЛрдВ рдХреА рд╕рдВрдЦреНрдпрд╛ | рдпреВрдЬреАрд╕реА рдиреЗрдЯ рдкреЗрдкрд░ I тАУ рд╕рд╛рдорд╛рдиреНрдп , рдпреВрдЬреАрд╕реА рдиреЗрдЯ рдкреЗрдкрд░-II тАУ рд╡рд┐рд╖рдп рд╕рдВрдмрдВрдзрд┐рдд рд╢рд┐рдХреНрд╖рд╛ |
рдкреНрд░рд╢реНрдиреЛрдВ рдХреА рд╕рдВрдЦреНрдпрд╛ | рдкреЗрдкрд░ 1 тАУ 50, рдкреЗрдкрд░ 2- 100 рдпрд╛рдирд┐ 150 |
рд╕рдордп рдЕрд╡рдзрд┐ | 3 рдШрдВрдЯреЗ |
рдирдХрд╛рд░рд╛рддреНрдордХ рдЕрдВрдХрди | рдирд╣реАрдВ. |
UGC NET PAPER реи EDUCATION SYLLABUS
UGC NET PAPER -02 EDUCATION рдореЗрдВ рджрд╕ рдпреВрдирд┐рдЯ рд╣реИ | рдЬрд┐рд╕рдХрд╛ рдирд╛рдо рдирд┐рдЪреЗ рд▓рд┐рдЦрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣реИ | рдпреЗ рджрд╕ рдпреВрдирд┐рдЯ рдХреЗ рд╕рд┐рд▓реЗрдмрд╕ рдХреЗ рдЕрдиреБрд╕рд╛рд░ рдЗрд╕рдХрд╛ рдЙрддрд░ рднреА рджрд┐рдпрд╛ рдЬрд╛рдпреЗрдЧрд╛ | |
- рдИрдХрд╛рдИ 1 рд╢реИрдХреНрд╖рд┐рдХ рдЕрдзреНрдпрдпрди
- рдЗрдХрд╛рдИ 2 рд╢рд┐рдХреНрд╖рд╛ рдХрд╛ рдЗрддрд┐рд╣рд╛рд╕, рд░рд╛рдЬрдиреАрддрд┐ рдФрд░ рдЕрд░реНрдерд╢рд╛рд╕реНрддреНрд░
- рдИрдХрд╛рдИ 3 рд╢рд┐рдХреНрд╖рд╛рд░реНрдереА рддрдерд╛ рдЕрдзрд┐рдЧрдо рдкреНрд░рдХреНрд░рд┐рдпрд╛
- рдИрдХрд╛рдИ 4 рдЕрдзреНрдпрд╛рдкрдХ рд╢рд┐рдХреНрд╖рд╛
- рдИрдХрд╛рдИ 5 рдкрд╛рдареНрдпрдЪрд░реНрдпрд╛ рдЕрдзреНрдпрдпрди
- рдИрдХрд╛рдИ 6 рд╢рд┐рдХреНрд╖рд╛ рдореЗрдВ рд╢реЛрдз
- рдИрдХрд╛рдИ 7 рд╢рд┐рдХреНрд╖рдгрд╢рд╛рд╕реНрддреНрд░, рдкреНрд░реМрдврд╢рд┐рдХреНрд╖рд╛ рд╡рд┐рдЬреНрдЮрд╛рди рддрдерд╛ рдореВрд▓реНрдпрд╛рдВрдХрди
- рдИрдХрд╛рдИ 8 рд╢рд┐рдХреНрд╖рд╛ рдореЗрдВ/рдХреЗ рд▓рд┐рдП рдкреНрд░реМрджреНрдпреЛрдЧрд┐рдХреА
- рдИрдХрд╛рдИ 9 рд╢реИрдХреНрд╖рд┐рдХ рдкреНрд░рдмрдВрдзрди, рдкреНрд░рд╢рд╛рд╕рди рдПрд╡рдВ рдиреЗрддреГрддреНрд╡
- рдИрдХрд╛рдИ 10 рд╕рдореЛрд╡рд╢реА рд╢рд┐рдХреНрд╖рд╛
NTA UGC NET/JRF┬а ┬аNEWS – NOTES – PDF┬а рдХреЗ рд▓рд┐рдП рдЧреНрд░реБрдк рдХреЛ рдЬреНрд╡рд╛рдЗрди рдХрд░реЗ | |
рд╡реНрд╣рд╛рдЯ рдПрдк рдЧреНрд░реБрдк | |
рдЯреЗрд▓реАрдЧреНрд░рд╛рдо рд▓рд┐рдВрдХ |
NTA UGC NET/JRF UNIT 1 SYLLABUS IN HINDI
рдИрдХрд╛рдИ 1. рд╢реИрдХреНрд╖рд┐рдХ рдЕрдзреНрдпрдпрди
(a) рд╡рд┐рджреНрдпрд╛ рдХреЗ рд╡рд┐рд╢реЗрд╖ рд╕рдиреНрджрд░реНрдн рдореЗрдВ рднрд╛рд░рддреАрдп рджрд╛рд░реНрд╢рдирд┐рдХ рд╡рд┐рдЪрд╛рд░рдзрд╛рд░рд╛рдУрдВ (рд╕рд╛рдВрдЦреНрдп, рдпреЛрдЧ, рд╡реЗрджрд╛рдВрдд, рдмреМрджреНрдз, рдЬреИрди) рдХрд╛ рдпреЛрдЧрджрд╛рди, рджрдпрд╛рдирдВрдж рджрд░реНрд╢рди; рддрдерд╛ рд╢реИрдХреНрд╖рдгрд┐рдХ рд▓рдХреНрд╖реНрдпреЛрдВ рдФрд░ рдЬреНрдЮрд╛рдирд╛рд░реНрдЬрди рдХреА рд╡рд┐рдзрд┐рдпреЛрдВ рдХреЗ рдкреНрд░рддрд┐ рдЗрд╕реНрд▓рд╛рдореА рдкрд░рдВрдкрд░рд╛рдПрдВ ред
(b) рдкрд╛рд╢реНрдЪрд╛рддреНрдп рд╡рд┐рдЪрд╛рд░рдзрд╛рд░рд╛рдУрдВ (рдЖрджрд░реНрд╢рд╡рд╛рдж, рдпрдерд╛рд░реНрдерд╡рд╛рдж, рдкреНрд░рдХреГрддрд┐рд╡рд╛рдж, рд╡реНрдпрд╛рд╡рд╣рд╛рд░рд┐рдХрддрд╛рд╡рд╛рдж, рдорд╛рд░реНрдХреНрд╕рд╡рд╛рдж, рдЕрд╕реНрддрд┐рддреНрд╡рд╡рд╛рдж) рдХрд╛ рдпреЛрдЧрджрд╛рди рддрдерд╛ рд╕реВрдЪрдирд╛, рдЬреНрдЮрд╛рди рдФрд░ рдкреНрд░рдЬреНрдЮрд╛рди рдХреЗ рд╡рд┐рд╢реЗрд╖ рд╕рдиреНрджрд░реНрдн рдореЗрдВ рд╢рд┐рдХреНрд╖рд╛ рдореЗрдВ рдЙрдирдХрд╛ рдпреЛрдЧрджрд╛рди ред
(c) ‘рд╢рд┐рдХреНрд╖рд╛ рдХрд╛ рд╕рдорд╛рдЬрд╢рд╛рд╕реНрддреНрд░’ рдХреЗ рдкреНрд░рддрд┐ рд╡рд┐рднрд┐рдиреНрди рдЙрдкрд╛рдЧрдо (рдкреНрд░рддреАрдХрд╛рддреНрдордХ рдкрд░рд╕реНрдкрд░рдХреНрд░рд┐рдпрд╛, рд╕рдВрд░рдЪрдирд╛рддреНрдордХ рдкреНрд░рдХрд╛рд░реНрдпрд╡рд╛рдж рддрдерд╛ рд╕рдВрд░рдЪрдирд╛рддреНрдордХ рдкреНрд░рдХрд╛рд░реНрдпрд╡рд╛рдж рддрдерд╛ рд╕рдВрдШрд░реНрд╖ рд╕рд┐рджреНрдзрд╛рдВрдд)ред рд╕рд╛рдорд╛рдЬрд┐рдХ рд╕рдВрд╕реНрдерд╛рдУрдВ рдХреА рд╕рдВрдХрд▓реНрдкрдирд╛, рд╕рд╛рдорд╛рдЬрд┐рдХ рдЖрдВрджреЛрд▓рдиреЛрдВ рдХреЗ рд╕рд┐рджреНрдзрд╛рдВрдд (рд╕рд╛рдкреЗрдХреНрд╖ рд╡рдВрдЪрди, рд╕рдВрд╕рд╛рдзрди рдЬреБрдЯрд╛рдирд╛, рд░рд╛рдЬрдиреАрддрд┐рдХ рдкреНрд░рдХреНрд░рд┐рдпрд╛ рд╕рд┐рджреНрдзрд╛рдВрдд рддрдерд╛ рдирд╡ рд╕рд╛рдорд╛рдЬрд┐рдХ рдЖрдВрджреЛрд▓рди рд╕рд┐рджреНрдзрд╛рдВрдд)ред
(d) рд╕рдорд╛рдЬреАрдХрд░рдг рддрдерд╛ рд╢рд┐рдХреНрд╖рд╛-рд╢рд┐рдХреНрд╖рд╛ рдФрд░ рд╕рдВрд╕реНрдХреГрддрд┐; рд╕рд╛рдорд╛рдЬрд┐рдХ рдкрд░рд┐рд╡рд░реНрддрди рдХреЗ рд▓рд┐рдП рд╢реИрдХреНрд╖рд┐рдХ рд╡рд┐рдЪрд╛рд░ рдХреЗ рд╡рд┐рдХрд╛рд╕ рдореЗрдВ рд╡рд┐рдЪрд╛рд░рдХреЛрдВ (рд╕реНрд╡рд╛рдореА рд╡рд┐рд╡реЗрдХрд╛рдирдВрдж, рд░рд╡реАрдиреНрджреНрд░рдирд╛рде рдЯреИрдЧреЛрд░, рдорд╣рд╛рддреНрдорд╛ рдЧрд╛рдВрдзреА, рдЕрд░реЛрдмрд┐рдВрджреЛ, рдЬреЗ. рдХреГрд╖реНрдгрд╛рдореВрд░реНрддрд┐, рдкрд╛рд╡рд▓реЛ рдлреНрд░реЗрд░реЗ, рд╡реЛрд▓реНрд╕реНрдЯрдирдХреНрд░рд╛рдлреНрдЯ, рдиреЗрд▓ рдиреМрдбрд┐рдВрдЧреНрд╕ рддрдерд╛ рд╕рд╛рд╡рд┐рддреНрд░реАрдмрд╛рдИ рдлреБрд▓реЗ) рдХрд╛ рдпреЛрдЧрджрд╛рди, рднрд╛рд░рдд рдХреЗ рд╕рдВрд╡рд┐рдзрд╛рди рдореЗрдВ рдкреНрд░рддрд┐рд╖реНрдард╛рдкрд┐рдд рд░рд╛рд╖реНрдЯреНрд░реАрдп рдореВрд▓реНрдп-рд╢рд┐рдХреНрд╖рд╛ рдХреЗ рд╡рд┐рд╢реЗрд╖ рд╕рдВрджрд░реНрдн рдореЗрдВ рд╕рдорд╛рдЬрд╡рд╛рдж, рдзрд░реНрдордирд┐рд░рдкреЗрдХреНрд╖рддрд╛, рдиреНрдпрд╛, рд╕реНрд╡рддрдВрддреНрд░рддрд╛, рд▓реЛрдХрддрдВрддреНрд░, рд╕рдорд╛рдирддрд╛, рд╕реНрд╡рд╛рдзреАрдирддрд╛ ред
NTA UGC NET/JRF UNIT 2 SYLLABUS IN HINDI
рдИрдХрд╛рдИ 2 рд╢рд┐рдХреНрд╖рд╛ рдХрд╛ рдЗрддрд┐рд╣рд╛рд╕, рд░рд╛рдЬрдиреАрддрд┐ рддрдерд╛ рдЕрд░реНрдерд╢рд╛рд╕реНрддреНрд░
(a) рдЕрдзреНрдпрд╛рдкрдХ рд╢рд┐рдХреНрд╖рд╛ рдХреЗ рдХреНрд╖реЗрддреНрд░ рдореЗрдВ рд╕рдорд┐рддрд┐рдпреЛрдВ рдФрд░ рдЖрдпреЛрдЧреЛрдВ рдХрд╛ рдпреЛрдЧрджрд╛рди- рдорд╛рдзреНрдпрдорд┐рдХ рд╢рд┐рдХреНрд╖рд╛ рдЖрдпреЛрдЧ (1953), рдХреЛрдард╛рд░реА рд╢рд┐рдХреНрд╖рд╛ рдЖрдпреЛрдЧ (1964-66), рд░рд╛рд╖реНрдЯреНрд░реАрдп рд╢рд┐рдХреНрд╖рд╛ рдиреАрддрд┐ (1986, 1992), рд░рд╛рд╖реНрдЯреНрд░реАрдп рд╢рд┐рдХреНрд╖рдХ рдЖрдпреЛрдЧ (1999), рд░рд╛рд╖реНрдЯреНрд░реАрдп рдкрд╛рдареНрдпрдЪрд░реНрдпрд╛ рдХреА рд░реВрдкрд░реЗрдЦрд╛ (2005), рд░рд╛рд╖реНрдЯреНрд░реАрдп рдЬреНрдЮрд╛рди рдЖрдпреЛрдЧ (2007), рдпрд╢рдкрд╛рд▓ рд╕рдорд┐рддрд┐ рд░рд┐рдкреЛрд░реНрдЯ (2009), рдЕрдзреНрдпрд╛рдкрдХ рд╢рд┐рдХреНрд╖рд╛ рд░рд╛рд╖реНрдЯреНрд░реАрдп рдкрд╛рдареНрдпрдЪрд░реНрдпрд╛ рдХреА рд░реВрдкрд░реЗрдЦрд╛ (2009), рдиреНрдпрд╛рдпрдореВрд░реНрддрд┐ рд╡рд░реНрдорд╛ рд╕рдорд┐рддрд┐ рд░рд┐рдкреЛрд░реНрдЯ (2012)ред
(b) рдиреАрддрд┐рдпреЛрдВ рдФрд░ рд╢рд┐рдХреНрд╖рд╛ рдХреЗ рдмреАрдЪ рд╕рдВрдмрдВрдз, рд╢рд┐рдХреНрд╖рд╛ рдиреАрддрд┐ рдФрд░ рд░рд╛рд╖реНрдЯреНрд░реАрдп рд╡рд┐рдХрд╛рд╕ рдХреЗ рдмреАрдЪ рд╕рдВрдкрд░реНрдХ рдХрдбрд╝реА, рд╢рд┐рдХреНрд╖рд╛ рдиреАрддрд┐ рддрдерд╛ рдиреАрддрд┐ рдирд┐рд░реВрдкрдг рдкреНрд░рдХреНрд░рд┐рдпрд╛ рдХреЗ рдирд┐рд░реНрдзрд╛рд░рдХ рддрддреНрд╡ : рд╡рд░реНрддрдорд╛рди рд╕реНрдерд┐рддрд┐ рдХрд╛ рд╡рд┐рд╢реНрд▓реЗрд╖рдг, рдиреАрддрд┐ рд╡рд┐рдХрд▓реНрдкреЛрдВ рдХрд╛ рд╕реГрдЬрди, рдиреАрддрд┐ рд╡рд┐рдХрд▓реНрдкреЛрдВ рдХрд╛ рдореВрд▓реНрдпрд╛рдВрдХрди, рдиреАрддрд┐рдЧрдд рдирд┐рд░реНрдгрдпрди, рдиреАрддрд┐ рдХрд╛рд░реНрдпрд╛рдиреНрд╡рдпрди рдХреА рдпреЛрдЬрдирд╛ рдмрдирд╛рдирд╛, рдиреАрддрд┐ рдХреЗ рдкреНрд░рднрд╛рд╡ рдХрд╛ рдЖрдХрд▓рди рддрдерд╛ рдЕрдиреБрд╡рд░реНрддреА рдиреАрддрд┐-рдЪрдХреНрд░ ред
(c) рд╢рд┐рдХреНрд╖рд╛ рдХреЗ рдЕрд░реНрдерд╢рд╛рд╕реНрддреНрд░ рдХреА рд╕рдВрдХрд▓реНрдкрдирд╛ : рд╢рд┐рдХреНрд╖рд╛ рдореЗрдВ рд▓рд╛рдЧрдд рд▓рд╛рдн рд╡рд┐рд╢реНрд▓реЗрд╖рдг рдмрдирд╛рдо рд▓рд╛рдЧрдд рдкреНрд░рднрд╛рд╡реА рд╡рд┐рд╢реНрд▓реЗрд╖рдг, рдЙрдЪреНрдЪ рд╢рд┐рдХреНрд╖рд╛ рдХреЛ рдЖрд░реНрдерд┐рдХ рдкреНрд░рддрд┐рдлрд▓-рд╕рдВрдХреЗрддрди рд╕рд┐рджреНрдзрд╛рдВрдд рдмрдирд╛рдо рдорд╛рдирд╡ рдкреВрдВрдЬреА рд╕рд┐рджреНрдзрд╛рдВрдд, рд╢реИрдХреНрд╖рд┐рдХ рд╡рд┐рддреНрдд-рд╡реНрдпрд╡рд╕реНрдерд╛ рдХреА рдЕрд╡рдзрд╛рд░рдгрд╛, рд╕реВрдХреНрд╖реНрдо рдПрд╡рдВ рд╕реНрдереВрд▓ рд╕реНрддрд░ рдкрд░ рд╢реИрдХреНрд╖рд┐рдХ рд╡рд┐рддреНрдд-рд╡реНрдпрд╡рд╕реНрдерд╛, рдмрдЬрдЯ рдирд┐рд░реНрдорд╛рдг рдХреА рд╕рдВрдХрд▓реНрдкрдирд╛ ред
(d) рд░рд╛рдЬрдиреАрддрд┐ рдФрд░ рд╢рд┐рдХреНрд╖рд╛ рдХреЗ рдмреАрдЪ рд╕рдВрдмрдВрдз, рд╢рд┐рдХреНрд╖рд╛ рдХреА рд░рд╛рдЬрдиреАрддрд┐ рд╕рдВрдмрдВрдзреА рджреГрд╖реНрдЯрд┐рдХреЛрдг-рдЙрджрд╛рд░рд╡рд╛рджреА, рд░реВрдврд╝рд┐рд╡рд╛рджреА рддрдерд╛ рд╕рдорд╛рд▓реЛрдЪрдирд╛рддреНрдордХ, рд░рд╛рдЬрдиреАрддрд┐ рдХреЛ рд╕рдордЭрдиреЗ рдХреЗ рдЙрдкрд╛рдЧрдо – (рд╡реНрдпрд╡рд╣рд╛рд░рд╡рд╛рдж), рдкреНрд░рдгрд╛рд▓реА рд╡рд┐рд╢реНрд▓реЗрд╖рдг рдХрд╛ рд╕рд┐рджреНрдзрд╛рдВрдд рддрдерд╛ рддрд░реНрдХрд╕рдВрдЧрдд рд╡рд┐рдХрд▓реНрдк рдХрд╛ рд╕рд┐рджреНрдзрд╛рдВрдд), рд░рд╛рдЬрдиреАрддрд┐рдХ рд╡рд┐рдХрд╛рд╕ рдХрд╛ рд░рд╛рдЬрдиреАрддрд┐рдХ рд╕рдорд╛рдЬреАрдХрд░рдг рдХреЗ рд▓рд┐рдП рд╢рд┐рдХреНрд╖рд╛ ред
NTA UGC NET/JRF UNIT 3 SYLLABUS IN HINDI
рдИрдХрд╛рдИ 3. рд╢рд┐рдХреНрд╖рд╛рд░реНрдереА рддрдерд╛ рдЕрдзрд┐рдЧрдо рдкреНрд░рдХреНрд░рд┐рдпрд╛
.
(a) рд╡реГрджреНрдзрд┐ рддрдерд╛ рд╡рд┐рдХрд╛рд╕ : рд╕рдВрдХрд▓реНрдкрдирд╛ рддрдерд╛ рдкреНрд░рд┐рдВрд╕рд┐рдкреБрд▓реНрд╕, рд╕рдВрдЬреНрдЮрд╛рдирд╛рддреНрдордХ рдкреНрд░рдХреНрд░рд┐рдпрд╛рдПрдВ рддрдерд╛ рд╕рдВрдЬреНрдЮрд╛рдирд╛рддреНрдордХ рд╡рд┐рдХрд╛рд╕ рдХреА рдЕрд╡рд╕реНрдерд╛рдПрдВ, рд╡реНрдпрдХреНрддрд┐рддреНрд╡ :рдкрд░рд┐рднрд╛рд╖рд╛рдПрдВ рддрдерд╛ рд╕рд┐рджреНрдзрд╛рдВрдд (рдлреНрд░рд╛рдпрдб, рдХрд╛рд░реНрд▓ рд░реЛрдЬрд░реНрд╕, рдЧреЛрд░реНрдбрди рдСрд▓рдкреЛрд░реНрдЯ, рдореИрдХреНрд╕ рдмрд░реНрдерд┐рдорд░, рдХреБрд░реНрдд рдХреЛрдлреНрдХрд╛), рдорд╛рдирд╕рд┐рдХ рд╕реНрд╡рд╛рд╕реНрдереНрдп рддрдерд╛ рдорд╛рдирд╕рд┐рдХ рд╕реНрд╡рдЪреНрдЫрддрд╛ред
(b) рдмреБрджреНрдзрд┐ рдХреЗ рдкреНрд░рддрд┐ рдЙрдкрд╛рдЧрдо-рдРрдХрд┐рдХ рд╕реЗ рдмрд╣реБрд▓рд┐рдд рддрдХ : рд╕рд╛рдорд╛рдЬрд┐рдХ рдмреБрджреНрдзрд┐ рдХреА рд╕рдВрдХрд▓реНрдкрдирд╛рдПрдВ, рдмрд╣реБрд▓-рдмреБрджреНрдзрд┐, рд╕рдВрд╡реЗрдЧрд╛рддреНрдордХ рдмреБрджреНрдзрд┐, рд╕реНрдЯрд░реНрдирд╡рд░реНрдЧ рдЧрд╛рд░реНрдбрдирд░ рджреНрд╡рд╛рд░рд╛ рдкреНрд░рд╡рд░реНрддрд┐рдд рдмреБрджреНрдзрд┐ рдХреЗ рд╕рд┐рджреНрдзрд╛рдВрдд, рдмреБрджреНрдзрд┐ рдХрд╛ рдирд┐рд░реНрдзрд╛рд░рдг, рд╕рдорд╕реНрдпрд╛ рд╕рдорд╛рдзрд╛рди рдХреА рд╕рдВрдХрд▓реНрдкрдирд╛рдПрдВ, рд╕рдорд╛рд▓реЛрдЪрдирд╛рддреНрдордХ рдЪрд┐рдВрддрди, рдЕрдзрд┐рд╕рдВрдЬреНрдЮрд╛рди рддрдерд╛ рд╕рд░реНрдЬрдирд╛рддреНрдордХрддрд╛ ред
(c) рдЕрдзрд┐рдЧрдо (рдЬреНрдЮрд╛рдирд╛рд░реНрдЬрди) рдХреЗ рдирд┐рдпрдо (рдкреНрд░рд┐рдВрд╕рд┐рдкреБрд▓реНрд╕) рддрдерд╛ рд╕рд┐рджреНрдзрд╛рдВрдд (рдерд┐рдЕрд░рд┐рдЬ) : рдЕрдзрд┐рдЧрдо рдХреЗ рд╡реНрдпрд╡рд╣рд╛рд░рдкрд░рдХ, рд╕рдВрдЬреНрдЮрд╛рдирд╛рддреНрдордХ рддрдерд╛ рд╕рд╛рдорд╛рдЬрд┐рдХ рд╕рд┐рджреНрдзрд╛рдВрдд, рд╕рд╛рдорд╛рдЬрд┐рдХ рдЕрдзрд┐рдЧрдо рдХреЛ рдкреНрд░рднрд╛рд╡рд┐рдд рдХрд░рдиреЗ рд╡рд╛рд▓реЗ рдХрд╛рд░рдХ, рд╕рд╛рдорд╛рдЬрд┐рдХ рд╕рдХреНрд╖рдорддрд╛, рд╕рд╛рдорд╛рдЬрд┐рдХ рд╕рдВрдЬреНрдЮрд╛рди рдХреА рд╕рдВрдХрд▓реНрдкрдирд╛, рд╕рд╛рдорд╛рдЬрд┐рдХ рд╕рдВрдмрдВрдз рддрдерд╛ рд╕рдорд╛рдЬреАрдХрд░рдг рдХреЗ рд▓рдХреНрд╖реНрдпреЛрдВ рдХреА рд╕рдордЭ ред
(d) рдорд╛рд░реНрдЧрджрд░реНрд╢рди рддрдерд╛ рдкрд░рд╛рдорд░реНрд╢рди: рдкреНрд░рдХреГрддрд┐, рдкреНрд░рд┐рдВрд╕рд┐рдкреБрд▓реНрд╕ рддрдерд╛ рдЖрд╡рд╢реНрдпрдХрддрд╛, рдорд╛рд░реНрдЧрджрд░реНрд╢рди рдХреЗ рдкреНрд░рдХрд╛рд░ (рд╢реИрдХреНрд╖рдгрд┐рдХ, рд╡реНрдпрд╛рд╡рд╕рд╛рдпрд┐рдХ, рд╡реНрдпрдХреНрддрд┐рдЧрдд, рд╕реНрд╡рд╛рд╕реНрдереНрдп рддрдерд╛ рд╕рд╛рдорд╛рдЬрд┐рдХ рдФрд░ рдирд┐рджреЗрд╢рд╛рддреНрдордХ, рдЧреИрд░-рдирд┐рджреЗрд╢рд╛рддреНрдордХ рдПрд╡рдВ ), рдкрд░рд╛рдорд░реНрд╢рди рдХреЗ рдкреНрд░рддрд┐ рдЙрдкрд╛рдЧрдо-рд╕рдВрдЬреНрдЮрд╛рдирд╛рддреНрдордХ-рд╡реНрдпрд╡рд╣рд╛рд░рд╡рд╛рджреА (рдПрд▓реНрдмрд░реНрдЯ рдПрд▓рд┐рд╕-рдЖрд░. рдИ.рдмреА.рдЯреА.) рдФрд░ рдорд╛рдирд╡рддрд╛рд╡рд╛рджреА, рд╡реНрдпрдХреНрддрд┐-рдХреЗрдВрджреНрд░рд┐рдд рдкрд░рд╛рдорд░реНрд╢рди (рдХрд╛рд░реНрд▓ рд░реЛрдЬрд░реНрд╕) рдкрд░рд╛рдорд░реНрд╢рди рдХреЗ рд╕рд┐рджреНрдзрд╛рдВрдд (рд╡реНрдпрд╡рд╣рд╛рд░рд╡рд╛рджреА, рддрд░реНрдХ рд╕рдВрдЧрдд, рд╕рдВрд╡реЗрдЧрд╛рддреНрдордХ рддрдерд╛ рдпрдерд╛рд░реНрде)
NTA UGC NET/JRF UNIT 4 SYLLABUS IN HINDI
рдИрдХрд╛рдИ 4. рдЕрдзреНрдпрд╛рдкрдХ рд╢рд┐рдХреНрд╖рд╛
(a) рдЕрдзреНрдпрд╛рдкрдХ рд╢рд┐рдХреНрд╖рд╛ рдХрд╛ рдЕрд░реНрде, рдкреНрд░рдХреГрддрд┐ рддрдерд╛ рд╡рд┐рд╖рдп-рдХреНрд╖реЗрддреНрд░; рдЕрдзреНрдпрд╛рдкрдХ рд╢рд┐рдХреНрд╖рд╛ рдХрд╛рд░реНрдпрдХреНрд░рдореЛрдВ рдХреЗ рдкреНрд░рдХрд╛рд░, рдПрди рд╕реА рдИ рдЖрд░ рдЯреА рддрдерд╛ рдПрди рд╕реА рдЯреА рдИ рдХреЗ рдкрд╛рдареНрдпрдЪрд░реНрдпрд╛ рдкреНрд░рд▓реЗрдЦреЛрдВ рдореЗрдВ рдкреНрд░рд╛рд░рдВрднрд┐рдХ, рдорд╛рдзреНрдпрдорд┐рдХ рддрдерд╛ рдЙрдЪреНрдЪрддрд░ рдорд╛рдзреНрдпрдорд┐рдХ рд╕реНрддрд░реЛрдВ рдкрд░ рдЕрдзреНрдпрд╛рдкрдХ рд╢рд┐рдХреНрд╖рд╛ рдкрд╛рдареНрдпрдЪрд░реНрдпрд╛ рдХреА рд╕рдВрд░рдЪрдирд╛ рддрдерд╛ рдЗрд╕рд╕реЗ рд╕рдВрдмрдВрдзрд┐рдд рджреВрд░рджреГрд╖реНрдЯрд┐, рд╕реЗрд╡рд╛- рдкреВрд░реНрд╡ рдЕрдзреНрдпрд╛рдкрдХ рд╢рд┐рдХреНрд╖рд╛ рдХреЗ рдШрдЯрдХреЛрдВ рдХрд╛ рд╕рдВрдЧрдарди рд╕рдВрд╡реНрдпрд╡рд╣рд╛рд░рдкрд░рдХ рдЙрдкрд╛рдЧрдо ( рдЖрдзрд╛рд░рд┐рдд рдкрд╛рдареНрдпрдХреНрд░рдореЛрдВ
рдХреЗ рд▓рд┐рдП) рдкреНрд░рддрд┐рдкрд╛рджрдХ, рд╕рд╣рдпреЛрдЧрд╛рддреНрдордХ рддрдерд╛ рдЕрдиреБрднрд╡рдЬрдиреНрдп рдЕрдзрд┐рдЧрдо ред
(b) рд╢реБрд▓реНрдореИрди, рдбреЗрдВрдЧ рддрдерд╛ рд▓реНрдпреВрдХ рддрдерд╛ рд╣реЗрдмрд░рдореИрди рдХреЗ рджреГрд╖реНрдЯрд┐рдХреЛрдг рд╕реЗ рдЕрдзреНрдпрд╛рдкрдХ рд╢рд┐рдХреНрд╖рд╛ рдХреЗ рдЬреНрдЮрд╛рдирд╛рдзрд╛рд░ рдХреЛ рд╕рдордЭрдирд╛, рдордирдирд╛рддреНрдордХ рдЕрдзреНрдпрд╛рдкрди рдХрд╛ рдЕрднрд┐рдкреНрд░рд╛рдп рддрдерд╛ рдордирдирд╛рддреНрдордХ рд╢рд┐рдХреНрд╖рд╛ рдХреЗ рдорд╛рдбрд▓реНрд╕ : рд╡реНрдпрд╡рд╣рд╛рд░рд╡рд╛рджреА, рд╕рдХреНрд╖рдорддрд╛-рдЖрдзрд╛рд░рд┐рдд рддрдерд╛ рдкреВрдЫрддрд╛рдЫ рдЙрдиреНрдореБрдЦ рдЕрдзреНрдпрд╛рдкрдХ рд╢рд┐рдХреНрд╖рд╛ рдореЙрдбрд▓реНрд╕ ред
(c) рд╕реЗрд╡рд╛рдХрд╛рд▓реАрди рдЕрдзреНрдпрд╛рдкрдХ рд╢рд┐рдХреНрд╖рд╛ рдХреА рд╕рдВрдХрд▓реНрдкрдирд╛, рдЖрд╡рд╢реНрдпрдХрддрд╛, рдЙрджреНрджреЗрд╢реНрдп рддрдерд╛ рд╡рд┐рд╖рдп-рдХреНрд╖реЗрддреНрд░, рд╕реЗрд╡рд╛рдХрд╛рд▓реАрди рдЕрдзреНрдпрд╛рдкрдХ рд╢рд┐рдХреНрд╖рд╛ рдХрд╛ рд╕рдВрдЧрдарди рдФрд░ рдЗрд╕рдХреА рд╡рд┐рдзрд┐рдпреЛрдВ рдХреА рд░реАрддрд┐рдпрд╛рдВ, рдЬрд┐рд▓рд╛, рд░рд╛рдЬреНрдп рддрдерд╛ рд░рд╛рд╖реНрдЯреНрд░реАрдп рд╕реНрддрд░ рдкрд░ рд╕реЗрд╡рдХрд╛рд▓реАрди рдЕрдзреНрдпрд╛рдкрдХ рд╢рд┐рдХреНрд╖рд╛ рдХреА рдПрдЬреЗрдВрд╕рд┐рдпрд╛рдВ рдФрд░ рд╕рдВрд╕реНрдерд╛рди (рдПрд╕ рдПрд╕ рдП рдЖрд░ рдПрдо рдПрд╕ рдП рдПрд╕ рд╕реА рдИ рдЖрд░ рдЯреА рдПрди рд╕реА рдИ рдЖрд░ рдЯреА, рдПрди рд╕реА рдЯреА рдП рддрдерд╛ рдпреВ рдЬреА рд╕реА), рд╕реЗрд╡рд╛рдХрд╛рд▓реАрди рдЕрдзреНрдпрд╛рдкрдХ рд╢рд┐рдХреНрд╖рд╛ рдХреА рдпреЛрдЬрдирд╛ рдмрдирд╛рдиреЗ рд╕реЗ рд╕рдВрдмрдВрдзрд┐рдд рд╡рд┐рдЪрд╛рд░рдгреАрдп рдкреНрд░рд╛рдердорд┐рдХ рдмрд┐рдВрджреБ (рдЙрджреНрджреЗрд╢реНрдп, рд╕рдордпрд╛рд╡рдзрд┐, рд╕рдВрд╕рд╛рдзрди рддрдерд╛ рдмрдЬрдЯ) ред
(d) рд╡реНрдпрд╡рд╕рд╛рдп рддрдерд╛ рд╡реНрдпрд╡рд╕рд╛рдпреАрдХрд░рдг рдХреА рд╕рдВрдХрд▓реНрдкрдирд╛, рдПрдХ рд╡реНрдпрд╡рд╕рд╛рдп рдХреЗ рд░реВрдк рдореЗрдВ рдЕрдзреНрдпрд╛рдкрди, рдЕрдзреНрдпрд╛рдкрдХреЛрдВ рдХреА рд╡реНрдпрд╛рд╡рд╕рд╛рдпрд┐рдХ рдЖрдЪрд╛рд░ рдиреАрддрд┐, рдЕрдзреНрдпрд╛рдкрдХ рд╡рд┐рдХрд╛рд╕ рдХреЛ рдкреНрд░рднрд╛рд╡рд┐рдд рдХрд░рдиреЗ рд╡рд╛рд▓реЗ рд╡реИрдпрдХреНрддрд┐рдХ рддрдерд╛ рдкреНрд░рд╕рдВрдЧрд╛рд╢реНрд░рд┐рдд рдХрд╛рд░рдХ, рдЖрдИ рд╕реА рдЯреА рдПрдХреАрдХрд░рдг, рдЕрдзреНрдпрд╛рдкрдХ рд╢рд┐рдХреНрд╖рд╛ рдХреЗ рд╡реНрдпрд╡рд╕рд╛рдпреАрдХрд░рдг рдХреЗ рд▓рд┐рдП рдЧреБрдгрд╡рддреНрддрд╛ рдкреНрд░рд╡рд░реНрдзрди, рдЕрдзреНрдпрд╛рдкрдХ рд╢рд┐рдХреНрд╖рд╛ рдореЗрдВ рдирд╡рдкреНрд░рд╡рд░реНрддрди ред
рдИрдХрд╛рдИ 5. рдкрд╛рдареНрдпрдЪрд░реНрдпрд╛ рдЕрдзреНрдпрдпрди
(a) рдкрд╛рдареНрдпрдЪрд░реНрдпрд╛ рдХреА рд╕рдВрдХрд▓реНрдкрдирд╛ рддрдерд╛ рд╕рд┐рджреНрдзрд╛рдВрдд, рдкрд╛рдареНрдпрдЪрд░реНрдпрд╛ рд╡рд┐рдХрд╛рд╕ рдХреА рдХрд╛рд░реНрдпрдиреАрддрд┐, рдкрд╛рдареНрдпрдЪрд░реНрдпрд╛ рд╡рд┐рдХрд╛рд╕ рдХреА рдкреНрд░рдХреНрд░рд┐рдпрд╛ рдХреА рдЕрд╡рд╕реНрдерд╛рдПрдВ, рдирд┐рдпреЛрдЬрди рдХреА рдЖрдзрд╛рд░рд╢рд┐рд▓рд╛ – рджрд╛рд░реНрд╢рдирд┐рдХ рдЖрдзрд╛рд░ (рд░рд╛рд╖реНрдЯреНрд░реАрдп, рд▓реЛрдХрддрдВрддреНрд░реАрдп) рд╕рдорд╛рдЬрд╢рд╛рд╕реНрддреНрд░реАрдп рдЖрдзрд╛рд░ (рд╕рд╛рдорд╛рдЬрд┐рдХ-рд╕рд╛рдВрд╕реНрдХреГрддрд┐рдХ рдкреБрдирд░реНрдирд┐рд░реНрдорд╛рдг), рдордиреЛрд╡реИрдЬреНрдЮрд╛рдирд┐рдХ рдЖрдзрд╛рд░ (рдЕрдзреНрдпреЗрддрд╛ рдХреА рдЖрд╡рд╢реНрдпрдХрддрд╛рдПрдВ рддрдерд╛ рдЕрднрд┐рд░реБрдЪрд┐рдпрд╛рдВ, рдмреЗрдВрдЪрдорд╛рд░реНрдХрд┐рдВрдЧ рддрдерд╛ рд░рд╛рд╖реНрдЯреНрд░-рд╕реНрддрд░реАрдп рд╕рд╛рдВрд╡рд┐рдзрд┐рдХ рдирд┐рдХрд╛рдпреЛрдВ рдХреА рднреВрдорд┐рдХрд╛-рдкрд╛рдареНрдпрдЪрд░реНрдпрд╛ рд╡рд┐рдХрд╛рд╕ рдореЗрдВ рдпреВ.рдЬреА.рд╕реА. рдПрди рд╕реА рдЯреА рдИ рддрдерд╛ рд╡рд┐рд╢реНрд╡рд╡рд┐рджреНрдпрд╛рд▓рдп рдХреА рднреВрдорд┐рдХрд╛)
(b) рдкрд╛рдареНрдпрдЪрд░реНрдпрд╛ рдЕрднрд┐рдХрд▓реНрдк рдХреЗ рдореЙрдбрд▓ : рдкрд░рдВрдкрд░рд╛рдЧрдд рддрдерд╛ рд╕рдордХрд╛рд▓реАрди рдореЙрдбрд▓ (рд╢реИрдХреНрд╖рд┐рдХ/рд╡рд┐рд╖рдп-рдЖрдзрд╛рд░рд┐рдд рдореЙрдбрд▓, рд╕рдХреНрд╖рдорддрд╛ рдЖрдзрд╛рд░рд┐рдд рдореЙрдбрд▓, рд╕рд╛рдорд╛рдЬрд┐рдХ рдХрд╛рд░реНрдп/рдХреНрд░рд┐рдпрд╛рдХрд▓рд╛рдк рдореЙрдбрд▓ (рд╕рд╛рдорд╛рдЬрд┐рдХ рдкреБрдирд░реНрдирд┐рд░реНрдорд╛рдг), рд╡реИрдпрдХреНрддрд┐рдХ рдЖрд╡рд╢реНрдпрдХрддрд╛рдПрдВ рддрдерд╛ рдЕрднрд┐рд░реВрдЪрд┐ рдореЙрдбрд▓, рдкрд░рд┐рдгрд╛рдо рдЖрдзрд╛рд░рд┐рдд рдПрдХреАрдХреГрдд рдореЙрдбрд▓, рд╣рд╕реНрддрдХреНрд╖реЗрдк рдореЙрдбрд▓, рд╕реА рдЖрдИ рдкреАрдкреА рдореЙрдбрд▓ (рдХрд╛рдВрдЯреЗрдХреНрд╕реНрдЯ, рдЗрдирдкреБрдЯ, рдкреНрд░реЛрд╕реЗрд╕, рдкреНрд░реЛрдбрдХреНрдЯ рдореЙрдбрд▓)
(c) рдЕрдиреБрджреЗрд╢рд╛рддреНрдордХ рдкреНрд░рдгрд╛рд▓реА, рдЕрдиреБрджреЗрд╢рд╛рддреНрдордХ рдореАрдбрд┐рдпрд╛, рдкрд╛рдареНрдпрдЪрд░реНрдпрд╛ рд╕рдВрд╡реНрдпрд╡рд╣рд╛рд░ рдХреЛ рдмрдврд╝рд╛рдиреЗ рдореЗрдВ рдЕрдиреБрджреЗрд╢рд╛рддреНрдордХ рддрдХрдиреАрдХреЗрдВ рддрдерд╛ рд╕рд╛рдордЧреНрд░реА, рдкрд╛рдареНрдпрдЪрд░реНрдпрд╛ рдореВрд▓реНрдпрд╛рдВрдХрди рдХреЗ рдЙрдкрд╛рдЧрдо : рдкрд╛рдареНрдпрдЪрд░реНрдпрд╛ рддрдерд╛ рдЕрдиреБрджреЗрд╢ рдХреЗ рдкреНрд░рддрд┐ рдЙрдкрд╛рдЧрдо (рд╢реИрдХреНрд╖рд┐рдХ рддрдерд╛ рд╕рдХреНрд╖рдорддрд╛ рдЖрдзрд╛рд░рд┐рдд рдЙрдкрд╛рдЧрдо), рдкрд╛рдареНрдпрдЪрд░реНрдпрд╛ рдореВрд▓реНрдпрд╛рдВрдХрди рдХреЗ рдореЙрдбрд▓реНрд╕ : рдЯрд╛рдЗрд▓рд░ рдХрд╛ рдореЙрдбрд▓, рд╕реНрдЯреЗрдХ рдХрд╛ рдореЙрдбрд▓, рд╕реНрдХреНрд░реАрд╡реЗрди рдХрд╛ рдореЙрдбрд▓, рдХрд┐рд░реНрдХрдкреИрдЯреНрд░рд┐рдХ рдХрд╛ рдореЙрдбрд▓ ред
(d) рдкрд╛рдареНрдпрдЪрд░реНрдпрд╛ рдкрд░рд┐рд╡рд░реНрддрди рдХрд╛ рдЕрд░реНрде рдФрд░ рдЗрд╕рдХреЗ рдкреНрд░рдХрд╛рд░, рдкрд╛рдареНрдпрдХреНрд░рдо рдкрд░рд┐рд╡рд░реНрддрди рдХреЛ рдкреНрд░рднрд╛рд╡рд┐рдд рдХрд░рдиреЗ рд╡рд╛рд▓реЗ рдХрд╛рд░рдХ, рдкрд╛рдареНрдпрдЪрд░реНрдпрд╛ рдкрд░рд┐рд╡рд░реНрддрди рдХреЗ рдкреНрд░рддрд┐ рдЙрдкрд╛рдЧрдо, рдкрд╛рдареНрдпрдЪрд░реНрдпрд╛ рдкрд░рд┐рд╡рд░реНрддрди рддрдерд╛ рдкрд░рд┐рд╖реНрдХрд╛рд░ рдореЗрдВ рд╡рд┐рджреНрдпрд╛рд░реНрдерд┐рдпреЛрдВ, рдЕрдзреНрдпрд╛рдкрдХреЛрдВ рддрдерд╛ рд╢реИрдХреНрд╖рдгрд┐рдХ рдкреНрд░рд╢рд╛рд╕рдХреЛрдВ рдХреА рднреВрдорд┐рдХрд╛, рдкрд╛рдареНрдпрдЪрд░реНрдпрд╛ рд╢реЛрдз рдХрд╛ рд╡рд┐рд╖рдп рдХреНрд╖реЗрддреНрд░ рддрдерд╛ рдкрд╛рдареНрдпрдЪрд░реНрдпрд╛ рдЕрдзреНрдпрдпрдиреЛрдВ рдореЗрдВ рд╢реЛрдз рдХреЗ рдкреНрд░рдХрд╛рд░ ред
NTA UGC NET/JRF UNIT 6 SYLLABUS IN HINDI
рдИрдХрд╛рдИ 6. рд╢рд┐рдХреНрд╖рд╛ рдореЗрдВ рд╢реЛрдз
(a) рд╢реИрдХреНрд╖рд┐рдХ рд╢реЛрдз рдХрд╛ рдЕрд░реНрде рддрдерд╛ рд╡рд┐рд╖рдп-рдХреНрд╖реЗрддреНрд░, рд╡реИрдЬреНрдЮрд╛рдирд┐рдХ рдкрджреНрдзрддрд┐ рдХрд╛ рдЕрд░реНрде рддрдерд╛ рдЪрд░рдг, рд╡реИрдЬреНрдЮрд╛рдирд┐рдХ рдкрджреНрдзрддрд┐ рдХреЗ рдЕрднрд┐рд▓рдХреНрд╖рдг (рдЕрдиреБрдХрд░рдгреАрдпрддрд╛, рдкрд░рд┐рд╢реБрджреНрдзрддрд╛, рдорд┐рдереНрдпрд╛рдкрдиреАрдпрддрд╛ рддрдерд╛ рдорд┐рддрд╡реНрдпрдпрд┐рддрд╛), рд╡реИрдЬреНрдЮрд╛рдирд┐рдХ рдкрджреНрдзрддрд┐ рдХреЗ рдкреНрд░рдХрд╛рд░ ( рдЧрд╡реЗрд╖рдгрд╛рддреНрдордХ, рд╡реНрдпрд╛рдЦреНрдпрд╛рддреНрдордХ рддрдерд╛ рд╡рд░реНрдгрдирд╛рддреНрдордХ), рдПрдХ рд╡реИрдЬреНрдЮрд╛рдирд┐рдХ рдХрд╛рд░реНрдпрдХрд▓рд╛рдк рдХреЗ рд░реВрдк рдореЗрдВ рд╢реЛрдз рдХреЗ рд▓рдХреНрд╖реНрдп : рд╕рдорд╕реНрдпрд╛ рд╕рдорд╛рдзрд╛рди, рд╕рд┐рджреНрдзрд╛рдВрдд рдирд┐рд░реНрдорд╛рдг рддрдерд╛ рднрд╡рд┐рд╖реНрдп рдХрдерди, рд╢реЛрдз рдХреЗ рдкреНрд░рдХрд╛рд░ (рдореМрд▓рд┐рдХ, рдЕрдиреБрдкреНрд░рдпреБрдХреНрдд, рдХреНрд░рд┐рдпрд╛рд╢реАрд▓), рд╢реИрдХреНрд╖рд┐рдХ рд╢реЛрдз рдХреЗ рдкреНрд░рддрд┐ рдЙрдкрд╛рдЧрдо (рдорд╛рддреНрд░рд╛рддреНрдордХ рддрдерд╛ рдЧреБрдгрд╛рддреНрдордХ), рд╢реИрдХреНрд╖рд┐рдХ рд╢реЛрдз рдореЗрдВ рдЕрднрд┐рдХрд▓реНрдк ( (рд╡рд░реНрдгрдирд╛рддреНрдордХ, рдкреНрд░рдпреЛрдЧрд╛рддреНрдордХ рддрдерд╛ рдРрддрд┐рд╣рд╛рд╕рд┐рдХ) ред
(b) рдЪрд░: рдЕрд╡рдзрд╛рд░рдгрд╛, рдХрдВрд╕реНрдЯреНрд░рдХреНрдЯреНрд╕ рддрдерд╛ рдЪрд░, рдЪрд░реЛрдВ рдХреЗ рдкреНрд░рдХрд╛рд░ (рдЕрдирд╛рд╢реНрд░рд┐рдд, рдЖрд╢реНрд░рд┐рдд, рдмрд╛рд╣реНрдп, рдордзреНрдпрд╡рд░реНрддреА рддрдерд╛ рдореЙрдбрд░реЗрдЯрд░), рдкреНрд░рд╛рдХреНрдХрд▓реНрдкрдирд╛- рдЕрд╡рдзрд╛рд░рдгрд╛, рд╕реНрд░реЛрдд, рдкреНрд░рдХрд╛рд░ (рд╢реЛрдз, рдирд┐рд░реНрджреЗрд╢рд╛рддреНрдордХ, рдЧреИрд░-рдирд┐рд░реНрджреЗрд╢рд╛рддреНрдордХ, рдирд┐рд░рд╛рдХрд░рдгреАрдп, рдкреНрд░рд╛рдХреНрдХрд▓реНрдкрдирд╛ рдирд┐рд░реНрдорд╛рдг, рдкреНрд░рд╛рдХреНрдХрд▓реНрдкрдирд╛ рдХреЗ рдЕрднрд┐рд▓рдХреНрд╖рдг, рдирдореВрдирд╛ рдЪрдпрди рдХреА рддрдХрдиреАрдХреЗрдВ (рдкреНрд░рд╛рдпрд┐рдХрддрд╛ рддрдерд╛ рдЧреИрд░-рдкреНрд░рд╛рдпрдХрд┐рддрд╛ рдирдореВрдирд╛ рдЪрдпрди) рд╢реЛрдз рдХреЗ рдЙрдкрдХрд░рдг – рдЙрдкрдХрд░рдг рдХреА рд╡рд┐рдзрд┐ рдорд╛рдиреНрдпрддрд╛, рд╡рд┐рд╢реНрд╡рд╕рдиреАрдпрддрд╛ рддрдерд╛ рдорд╛рдирдХреАрдХрд░рдг, рдЙрдкрдХрд░рдгреЛрдВ рдХреЗ рдкреНрд░рдХрд╛рд░ (рдХреЛрдЯрд┐-рдирд┐рд░реНрдзрд╛рд░рдг рдкреИрдорд╛рдирд╛, ( рдЕрднрд┐рд╡реГрддреНрддрд┐ рдирд┐рд░реНрдзрд╛рд░рдг рдкреИрдорд╛рдирд╛, рдкреНрд░рд╢реНрдирд╛рд╡рд▓реА, рдЕрднрд┐рдХреНрд╖рдорддрд╛ рдкрд░реАрдХреНрд╖рдг рдФрд░ рдЙрдкрд▓рдмреНрдзрд┐ рдкрд░реАрдХреНрд╖рдг, рдЗрдВрд╡реЗрдВрдЯрд░реА), рд╢реЛрдз рдХреА рддрдХрдиреАрдХреЗрдВ (рдкреНрд░реЗрдХреНрд╖рдг, рд╕рд╛рдХреНрд╖рд╛рддреНрдХрд╛рд░ рддрдерд╛ рдкреНрд░рдХреНрд╖реЗрдкреА рддрдХрдиреАрдХреЗрдВ ) ред
(c) рдорд╛рдкрди рдкреИрдорд╛рдиреЗ рдХреЗ рдкреНрд░рдХрд╛рд░ (рдиреЙрдорд┐рдирд▓, рдХреНрд░рдорд╕реВрдЪрдХ, рдЕрдВрддрд░рд╛рд▓ рдФрд░ рдЕрдиреБрдкрд╛рдд) рдорд╛рддреНрд░рд╛рддреНрдордХ рдбрд╛рдЯрд╛ рд╡рд┐рд╢реНрд▓реЗрд╖рдг-рд╡рд░реНрдгрдирд╛рддреНрдордХ рдбрд╛рдЯрд╛ рд╡рд┐рд╢реНрд▓реЗрд╖рдг (рдХреЗрдВрджреНрд░реАрдп рдкреНрд░рд╡реГрддреНрддрд┐ рдХрд╛ рдорд╛рдкрди, рдкрд░рд┐рд╡рд░реНрддрд┐рддрд╛, рд╡рд┐рд╢реНрд╡рд╛рд╕рд╛рд╢реНрд░рд┐рдд рд╕реАрдорд╛рдПрдВ рддрдерд╛ рдбрд╛рдЯрд╛ рдХреА рд░реЗрдЦрд╛рдЪрд┐рддреНрд░рд╛рддреНрдордХ рдкреНрд░рд╕реНрддреБрддрд┐рдХрд░рдг) рдкреНрд░рд╛рдХреНрдХрд▓реНрдкрдирд╛ рдХрд╛ рдкрд░реАрдХреНрд╖рдг (рдкреНрд░рдХрд╛рд░ I рддрдерд╛ рдкреНрд░рдХрд╛рд░ II рдХреА рддреНрд░реБрдЯрд┐рдпрд╛рдВ), рд╕рд╛рд░реНрдердХрддрд╛ рдХреЗ рд╕реНрддрд░, рд╕рд╛рдВрдЦреНрдпрд┐рдХреАрдп рдЬрд╛рдВрдЪ рдХреА рд╢рдХреНрддрд┐ рддрдерд╛ рдЗрд╕рдХреЗ рдкреНрд░рднрд╛рд╡ рдХрд╛ рдЖрдХрд╛рд░, рдкреНрд░рд╛рдЪрд▓рд┐рдХ рддрдХрдиреАрдХреЗрдВ, рдЧреИрд░-рдкреНрд░рд╛рдЪрд▓рд┐рдХ рддрдХрдиреАрдХреЗрдВ, рдкреНрд░рд╛рдЪрд▓рд┐рдХ рддрдХрдиреАрдХреЛрдВ рдХреЗ рдкреНрд░рдпреЛрдЧ рдХреЗ рд▓рд┐рдП рд╕рдВрддреБрд╖реНрдЯ рдХрд░рдиреЗ рд╡рд╛рд▓реА рд╕реНрдерд┐рддрд┐рдпрд╛рдВ, рдЖрдиреБрдорд╛рдирд┐рдХ рдбрд╛рдЯрд╛ рд╡рд┐рд╢реНрд▓реЗрд╖рдг, рд╕рд╛рдВрдЦреНрдпрд┐рдХреАрдп рддрдХрдиреАрдХреЛрдВ рдХреЗ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдФрд░ рд╡рд┐рд╡реЗрдЪрди : рд╕рд╣рд╕рд╛рд╣рдЪрд░реНрдп, рдЯреА-рдкрд░реАрдХреНрд╖рдг, рдЬреЗрдб-рдкрд░реАрдХреНрд╖рдг, рдП рдПрди рдУрд╡реА рдП (рдЕрдиреЛрд╡рд╛), рдХрд╛рдИ-рд╡рд░реНрдЧ (рд╕рдорд╛рди рдкреНрд░рд╛рдпрд┐рдХрддрд╛ рддрдерд╛ рд╕рд╛рдорд╛рдиреНрдп рдкреНрд░рд╛рдпрд┐рдХрддрд╛ рдкреНрд░рд╛рдХреНрдХрд▓реНрдкрдирд╛)ред рдЧреБрдгрд╛рддреНрдордХ рдбрд╛рдЯрд╛ рд╡рд┐рд╢реНрд▓реЗрд╖рдг – рдбрд╛рдЯрд╛ рдиреНрдпреВрдирди рддрдерд╛ рд╡рд░реНрдЧреАрдХрд░рдг, рд╡реИрд╢реНрд▓реЗрд╖рд┐рдХ рдкреНрд░рд╡рд░реНрддрди рдФрд░ рдХрдВрд╕реНрдЯреЗрдВрдЯ рдХрдВрдкреЗрд░рд┐рдЬрди, рддреНрд░рд┐рднреБрдЬрди рдХреА рдЕрд╡рдзрд╛рд░рдгрд╛ ред
(d) рдЧреБрдгрд╛рддреНрдордХ рд╢реЛрдз рдЕрднрд┐рдХрд▓реНрдк : рдЧреНрд░рд╛рдЙрдВрдбреЗрдб рдерд┐рдпрд░реА рдЕрднрд┐рдХрд▓реНрдк (рдкреНрд░рдХрд╛рд░, рдЕрднрд┐рд▓рдХреНрд╖рдг, рдЕрднрд┐рдХрд▓реНрдк, рдЬреА рдЯреА рд░рд┐рд╕рд░реНрдЪ рд╕рдВрдЪрд╛рд▓рд┐рдд рдХрд░рдиреЗ рдореЗрдВ рдирд┐рд╣рд┐рдд рдЪрд░рдг, рдЬреА рдЯреА рд╕рдмрд▓рддрд╛рдПрдВ рдФрд░ рджреБрд░реНрдмрд▓рддрд╛рдПрдВ) – рд╡рд┐рд░рдгрд╛рддреНрдордХ (рдиреИрд░реЗрдЯрд┐рд╡) рд╢реЛрдз рдЕрднрд┐рдХрд▓реНрдк (рдЕрд░реНрде рддрдерд╛ рдкреНрд░рдореБрдЦ рдЕрднрд┐рд▓рдХреНрд╖рдг, рд╡рд┐рд╡рд░рдгрд╛рддреНрдордХ рд╢реЛрдз рдЕрднрд┐рдХрд▓реНрдк рдХреЗ рд╕рдВрдЪрд╛рд▓рди рдореЗрдВ рдирд┐рд╣рд┐рдд рдЪрд░рдг), рдХреЗрд╕ рдЕрдзреНрдпрдпрди рдЕрднрд┐рдХрд▓реНрдк рдХреЗ рдШрдЯрдХ, рдЕрд░реНрде, рдЕрднрд┐рд▓рдХреНрд╖рдг, рдХреЗрд╕ рдЕрдзреНрдпрдпрди рдЕрднрд┐рдХрд▓реНрдк рдХреЗ рдкреНрд░рдХрд╛рд░, рдХреЗрд╕ рдЕрдзреНрдпрдпрди рд╢реЛрдз рдХреЗ рд╕рдВрдЪрд╛рд▓рди рдореЗрдВ рдирд┐рд╣рд┐рдд рдЪрд░рдг, рд╕рдмрд▓рддрд╛рдПрдВ рдФрд░ рджреБрд░реНрдмрд▓рддрд╛рдПрдВ), рдиреГрдЬрд╛рддрд┐ рд╡рд░реНрдгрди (рдЕрд░реНрде, рдЕрднрд┐рд▓рдХреНрд╖рдг, рдирд┐рд╣рд┐рдд рдкреВрд░реНрд╡рдзрд╛рд░рдгрд╛рдПрдВ, рдиреГрдЬрд╛рддрд┐ рд╡рд░реНрдгрди рд╢реЛрдз рд╕рдВрдЪрд╛рд▓рди рдореЗрдВ рдирд┐рд╣рд┐рдд рдЪрд░рдг, рдиреГрдЬрд╛рддрд┐ рдкрд░ рдмреНрдпреЛрд░рд╛ -рд▓реЗрдЦрди, рд╕рдмрд▓рддрд╛рдПрдВ рддрдерд╛ рджреБрд░реНрдмрд▓рддрд╛рдПрдВ) рдорд┐рд╢реНрд░рд┐рдд рдкрджреНрдзрддрд┐ рдЕрднрд┐рдХрд▓реНрдк : рдЕрднрд┐рд▓рдХреНрд╖рдг, рдорд┐рд╢реНрд░рд┐рдд рдкрджреНрдзрддрд┐ рдЕрднрд┐рдХрд▓реНрдк рдХреЗ рдкреНрд░рдХрд╛рд░ (рд╡рд┐рднреБрдЬрди, рд╡реНрдпрд╛рдЦреНрдпрд╛рддреНрдордХ рддрдерд╛ рдЧрд╡реЗрд╖рдгрд╛рддреНрдордХ рдЕрднрд┐рдХрд▓реНрдк), рдорд┐рд╢реНрд░рд┐рдд рдкрджреНрдзрддрд┐ рдЕрднрд┐рдХрд▓реНрдк рдХреЗ рд╕рдВрдЪрд╛рд▓рди рдореЗрдВ рдирд┐рд╣рд┐рдд рдЪрд░рдг, рдорд┐рд╢реНрд░рд┐рдд рдкрджреНрдзрддрд┐ рдХреА рд╕рдмрд▓рддрд╛рдПрдВ рдФрд░ рджреБрд░реНрдмрд▓рддрд╛рдПрдВ ред
NTA UGC NET/JRF UNIT 7 SYLLABUS IN HINDI
рдИрдХрд╛рдИ 7. рд╢рд┐рдХреНрд╖рдгрд╢рд╛рд╕реНрддреНрд░, рдкреНрд░реМрдврд╢рд┐рдХреНрд╖рд╛ рд╡рд┐рдЬреНрдЮрд╛рди рддрдерд╛ рдореВрд▓реНрдпрд╛рдВрдХрди
(a) рд╢рд┐рдХреНрд╖рдгрд╢рд╛рд╕реНрддреНрд░, рд╢рд┐рдХреНрд╖рдгрд╢рд╛рд╕реНрддреНрд░ рд╕рдВрдмрдВрдзреА рд╡рд┐рд╢реНрд▓реЗрд╖рдг- рд╕рдВрдХрд▓реНрдкрдирд╛рдПрдВ рддрдерд╛ рдЪрд░рдг, рдЖрд▓реЛрдЪрдирд╛рддреНрдордХ рд╢рд┐рдХреНрд╖рдгрд╢рд╛рд╕реНрддреНрд░, рдЕрд░реНрде, рдЖрд╡рд╢реНрдпрдХрддрд╛ рддрдерд╛ рдЕрдзреНрдпрд╛рдкрдХ рд╢рд┐рдХреНрд╖рд╛ рдореЗрдВ рдЗрд╕рдХрд╛ рдирд┐рд╣рд┐рддрд╛рд░реНрде, рд╢рд┐рдХреНрд╖рдг рдХрд╛ рд╕рдВрдЧрдарди : рд╕реНрдореГрддрд┐ рд╕реНрддрд░ (рд╣рд╛рд░реНрдмрд░реНрдЯрд┐рдпрди рдореЙрдбрд▓), рд╕рдордЭ рд╕реНрддрд░ ( рдореЛрд░рд┐рд╕рди рдЯреАрдЪрд┐рдВрдЧ рдореЙрдбрд▓), рдкрд░рд╛рд╡рд░реНрддреА рд╕реНрддрд░ (рдмрд┐рдЧреЗ рддрдерд╛ рд╣рдВрдЯ рдЯреАрдЪрд┐рдВрдЧ рдореЙрдбрд▓ ) рд╢рд┐рдХреНрд╖рд╛ рдореЗрдВ рдкреНрд░реМрдврд╢рд┐рдХреНрд╖рд╛ рд╡рд┐рдЬреНрдЮрд╛рди рдХреА рд╕рдВрдХрд▓реНрдкрдирд╛ : рдЕрд░реНрде, рдирд┐рдпрдо (рдкреНрд░рд┐рдВрд╕рдкреБрд▓реНрд╕), рд╕реНрд╡-рдирд┐рд░реНрджреЗрд╢рд┐рдд рдЕрдзрд┐рдЧрдо рдХреА рд╕рдХреНрд╖рдорддрд╛, рдкреНрд░реМрдврд╢рд┐рдХреНрд╖рд╛ рдХрд╛ рд╕рд┐рджреНрдзрд╛рдВрдд (рдорд╛рдХреНрд▓рдп рдиреЛрд▓реНрдЬ), рд╢рд┐рдХреНрд╖рд╛рд░реНрдереА рд╕реНрд╡рд╛рдпрддреНрддрддрд╛ рдХрд╛ рдЧрддреНрдпрд╛рддреНрдордХ рдореЙрдбрд▓ ред
(b) рдореВрд▓реНрдпрд╛рдВрдХрди – рдЕрд░реНрде, рдкреНрд░рдХреГрддрд┐, рджреГрд╖реНрдЯрд┐рдХреЛрдг (рдЕрдзрд┐рдЧрдо рдХреЗ рд▓рд┐рдП рдореВрд▓реНрдпрд╛рдВрдХрди) рдЕрдзрд┐рдЧрдо рдХреЗ рд▓рд┐рдП рдореВрд▓реНрдпрд╛рдВрдХрди рддрдерд╛ рдЕрдзрд┐рдЧрдо рдХрд╛ рдореВрд▓реНрдпрд╛рдВрдХрди, рдореВрд▓реНрдпрд╛рдВрдХрди рдХреЗ рдкреНрд░рдХрд╛рд░ (рдкрджрд╕реНрдерд╛рдкрди, рдкреНрд░рд╛рд░рдВрднрд┐рдХ, рдирд┐рджрд╛рдирд╛рддреНрдордХ, рдпреЛрдЧрд╛рддреНрдордХ) рдЙрджреНрджреЗрд╢реНрдпреЛрдВ рдФрд░ рдкрд░рд┐рдгрд╛рдореЛрдВ рдХреЗ рдмреАрдЪ рд╕рдВрдмрдВрдз, рдЕрдзрд┐рдЧрдо рдХреЗ рд╕рдВрдЬреНрдЮрд╛рдирд╛рддреНрдордХ (рдПрдВрдбрд░рд╕рди рддрдерд╛ рдХреНрд░реИрдерд╡реЛрд╣рд▓), рднрд╛рд╡рд╛рддреНрдордХ (рдХреНрд░реИрдерд╡реЛрд╣реВрд▓) рддрдерд╛ рд╕рд╛рдЗрдХреЛрдореЛрдЯрд░ (рдЖрд░ рдПрдЪ рджрд╡реЗ) рдХреНрд╖реЗрддреНрд░реЛрдВ рдХрд╛ рдореВрд▓реНрдпрд╛рдВрдХрди ред
(c) рд╢рд┐рдХреНрд╖рд╛ рдХреЗ рд╢рд┐рдХреНрд╖рдгрд╢рд╛рд╕реНрддреНрд░ рдореЗрдВ рдореВрд▓реНрдпрд╛рдВрдХрди : рдкреНрд░рддрд┐рдкреБрд╖реНрдЯрд┐ рдпреБрдХреНрддрд┐рдпрд╛рдВ : рдЕрд░реНрде, рдкреНрд░рдХрд╛рд░, рдорд╛рдирджрдВрдб, рдкреНрд░рддрд┐рдкреБрд╖реНрдЯрд┐ рдХреА рдпреБрдХреНрддрд┐ рдХреЗ рд░реВрдк рдореЗрдВ рдорд╛рд░реНрдЧрджрд░реНрд╢рди : рдкреЛрд░реНрдЯрдлреЛрд▓рд┐рдпреЛ рдХрд╛ рд╡рд┐рд╢реНрд▓реЗрд╖рдг, рд░рд┐рдлрд▓реЗрдХреНрдЯрд┐рд╡, рдЬрд░реНрдирд▓, рд░реВрдмреНрд░рд┐рдХреНрд╕ рдХрд╛ рдкреНрд░рдпреЛрдЧ рдХрд░ рдлреАрд▓реНрдб рдПрдВрдЧреЗрдЬреНрдореЗрдВрдЯ, рд╕рдХреНрд╖рдорддрд╛ рдЖрдзрд╛рд░рд┐рдд рдореВрд▓реНрдпрд╛рдВрдХрди, рдЕрдзреНрдпрд╛рдкрдХ рдирд┐рд░реНрдорд┐рдд рдЖрдИ рд╕реА рдЯреА рд╕рдВрд╕рд╛рдзрдиреЛрдВ рдХрд╛ рдореВрд▓реНрдпрд╛рдВрдХрди ред
(d) рдкреНрд░реМрдврд╝ рд╢рд┐рдХреНрд╖рд╛ рдХрд╛ рдореВрд▓реНрдпрд╛рдВрдХрди-рдЕрдВрддрдГрдХреНрд░рд┐рдпрд╛-рд╡рд┐рд╢реНрд▓реЗрд╖рдг : рдлреНрд▓реИрдВрдбрд░ рдХрд╛ рдЕрдВрддрдГ рдХреНрд░рд┐рдпрд╛ рд╡рд┐рд╢реНрд▓реЗрд╖рдг, рдЧреИрд▓реЛрд╡реЗ рдХреА рдЕрдВрддрдГрдХреНрд░рд┐рдпрд╛ рд╡рд┐рд╢реНрд▓реЗрд╖рдг рдкрджреНрдзрддрд┐ (рдХрдХреНрд╖рд╛рдВрддрд░реНрдЧрдд рдШрдЯрдирд╛рдУрдВ рдХреА рд░рд┐рдХреЙрд░реНрдбрд┐рдВрдЧ, рдЕрдВрддрдГрдХреНрд░рд┐рдпрд╛ рдореИрдЯреНрд░рд┐рдХреНрд╕ рдХрд╛ рдирд┐рд░реНрдорд╛рдг рдФрд░ рд╡реНрдпрд╛рдЦреНрдпрд╛), рдЕрдзреНрдпрд╛рдкрдХ рдореВрд▓реНрдпрд╛рдВрдХрди рдХреЗ рдорд╛рдирджрдВрдб ( рдЙрддреНрдкрд╛рдж, рдкреНрд░рдХреНрд░рд┐рдпрд╛ рддрдерд╛ рдкреВрд░реНрд╡рд╛рди рдорд╛рдирджрдВрдб), рд╕реНрд╡ рддрдерд╛ рд╕рдордХрдХреНрд╖ рдореВрд▓реНрдпрд╛рдВрдХрди рдХреЗ рд▓рд┐рдП рд░реВрдмреНрд░рд┐рдХреНрд╕ (рдЕрд░реНрде, рдирд┐рд░реНрдорд╛рдг рдХреЗ рдЪрд░рдг)
NTA UGC NET/JRF UNIT 8 SYLLABUS IN HINDI
рдИрдХрд╛рдИ 8. рд╢рд┐рдХреНрд╖рд╛ рдореЗрдВ/рдХреЗ рд▓рд┐рдП рдкреНрд░реМрджреНрдпреЛрдЧрд┐рдХреА
(a) рдПрдХ рд╡рд┐рд╖рдпрд╛рдиреБрд╢рд╛рд╕рди рдХреЗ рд░реВрдк рдореЗрдВ рд╢реИрдХреНрд╖рд┐рдХ рдкреНрд░реМрджреНрдпреЛрдЧрд┐рдХреА (рдИрдЯреА) рдХреА рд╕рдВрдХрд▓реНрдкрдирд╛ : (рд╕реВрдЪрдирд╛ рдкреНрд░реМрджреНрдпреЛрдЧрд┐рдХреА, рд╕рдВрдЪрд╛рд░ рдкреНрд░реМрджреНрдпреЛрдЧрд┐рдХреА рдФрд░ рд╕реВрдЪрдирд╛ рдПрд╡рдВ рд╕рдВрдЪрд╛рд░ рдкреНрд░реМрджреНрдпреЛрдЧрд┐рдХреА (рдЖрдИ рд╕реА рдЯреА) рддрдерд╛ рдЕрдиреБрджреЗрд╢рд╛рддреНрдордХ рдкреНрд░реМрджреНрдпреЛрдЧрд┐рдХреА, рдФрдкрдЪрд╛рд░рд┐рдХ, рдЧреИрд░-рдФрдкрдЪрд╛рд░рд┐рдХ (рдореБрдХреНрдд рддрдерд╛ рджреВрд░-рд╢рд┐рдХреНрд╖рд╛), рдЕрдиреМрдкрдЪрд╛рд░рд┐рдХ, рддрдерд╛ рд╕рдорд╛рд╡реЗрд╢реА рд╢рд┐рдХреНрд╖рд╛ рдкрджреНрдзрддрд┐ рдореЗрдВ рд╢реИрдХреНрд╖рд┐рдХ рдкреНрд░реМрджреНрдпреЛрдЧрд┐рдХреА рдХрд╛ рдЕрдиреБрдкреНрд░рдпреЛрдЧ, рд╡реНрдпрд╡рд╣рд╛рд░рд╡рд╛рджреА, рд╕рдВрдЬреНрдЮрд╛рдирд╛рддреНрдордХ рддрдерд╛ рд░рдЪрдирд╛рд╡рд╛рджреА рд╕рд┐рджреНрдзрд╛рдВрддреЛрдВ рдХрд╛ рд╡рд┐рд╣рдВрдЧрд╛рд╡рд▓реЛрдХрди рдФрд░ рдЕрдиреБрджреЗрд╢рд╛рддреНрдордХ рдЕрднрд┐рдХрд▓реНрдкреЛрдВ рдореЗрдВ рдЙрдирдХрд╛ рдирд┐рд╣рд┐рддрд╛рд░реНрде (рд╕реНрдХрд┐рдирд░, рдкрд┐рдпрд╛рдЧреЗ, рдЖрдЬреВрдмреЗрд▓, рдмреНрд░реБрдирд░, рд╡рд┐рдЧреЛрддреНрд╕рдХреА) рдЕрдзрд┐рдЧрдо рд╕рд┐рджреНрдзрд╛рдВрддреЛрдВ рддрдерд╛ рдЕрдиреБрджреЗрд╢рд╛рддреНрдордХ рдХрд╛рд░реНрдпрдиреАрддрд┐ рдХреЗ рдмреАрдЪ рд╕рдВрдмрдВрдз ( рд╡реГрд╣рджреН рддрдерд╛ рд▓рдШреБ рдПрд╡рдВ рдФрдкрдЪрд╛рд░рд┐рдХ рддрдерд╛ рдЧреИрд░-рдФрдкрдЪрд╛рд░рд┐рдХ рд╕рдореВрд╣реЛрдВ рдХреЗ рд▓рд┐рдП)
(b) рдЕрдиреБрджреЗрд╢рд╛рддреНрдордХ рдЕрднрд┐рдХрд▓реНрдк рдХреЗ рдкреНрд░рддрд┐ рд╕рд┐рд╕реНрдЯрдореНрд╕ рдЙрдкрд╛рдЧрдо, рдЕрдиреБрджреЗрд╢рд╛рддреНрдордХ рдЕрднрд┐рдХрд▓реНрдк рдХреЛ рд╡рд┐рдХрд╕рд┐рдд рдХрд░рдиреЗ рдХреЗ рдореЙрдбрд▓ (рдП рдбреА рдбреА рдЖрдИ рдИ, рдП рдПрд╕ рдПрд╕ рдпреВ рдЖрд░ рдИ, рдбрд┐рдХ рддрдерд╛ рдХреЗрдпрд░реА рдореЙрдбрд▓ рдореИрдВрд╕рди рдХрд╛) рдЧреИрдЧреНрд░реЗ рджреНрд╡рд╛рд░рд╛ рдкреНрд░рддрд┐рдкрд╛рджрд┐рдд ‘рдирд╛рдЗрди рдЗрд╡реЗрдВрдЯреНрд╕ рдСрдл рдЗрдВрд╕реНрдЯреНрд░рдХреНрд╢рди’ рддрдерд╛ ‘рдлрд╛рдИрд╡
рдИрдЬ рдСрдл рдХрдВрд╕реНрдЯреНрд░рдХреНрдЯреАрд╡рд┐рдЬреНрдо’, рд░рдЪрдирд╛рд╡рд╛рджреА рдЕрдиреБрджреЗрд╢рд╛рддреНрдордХ рдЕрднрд┐рдХрд▓реНрдк рдХреЗ рдиреМ рддрддреНрд╡, рд╢рд┐рдХреНрд╖рд╛ рдореЗрдВ рдХрдВрдкреНрдпреВрдЯрд░ рдХрд╛ рдЕрдиреБрдкреНрд░рдпреЛрдЧ рд╕реА рдП рдЖрдИ рд╕реА, рд╕реА рдП рдПрд▓ рд╕реА рдмреА рдЯреА рд╕реА рдПрдо рдПрд▓, рдХрдВрд╕реЗрдкреНрдЯ, рдУ рдбреА рдПрд▓ рдПрдо рддреИрдпрд╛рд░ рдХрд░рдиреЗ рдХреА рдкреНрд░рдХреНрд░рд┐рдпрд╛, рдИ-рд▓рд░реНрдирд┐рдВрдЧ рдХреА рдЕрд╡рдзрд╛рд░рдгрд╛, рдИ-рд▓рд░реНрдирд┐рдВрдЧ рдХреЗ рдкреНрд░рддрд┐ рдЙрдкрд╛рдЧрдо (рдСрдлрд▓рд╛рдЗрди, рдСрдирд▓рд╛рдЗрди, рд╕рд╣рдХрд╛рд▓рд┐рдХ, рдЕрд╕рд╣рдХрд╛рд▓рд┐рдХ, рдорд┐рд╢реНрд░рд┐рдд рдЕрдзрд┐рдЧрдо, рдореЛрдмрд╛рдЗрд▓ рдЕрдзрд┐рдЧрдо) ред
(c) рдИ-рд▓рд░реНрдирд┐рдВрдЧ рдореЗрдВ рдЙрднрд░рддреА рдкреНрд░рд╡реГрддреНрддрд┐рдпрд╛рдВ : рд╕рд╛рдорд╛рдЬрд┐рдХ рдЕрдзрд┐рдЧрдо (рдЕрд╡рдзрд╛рд░рдгрд╛, рдЕрдзрд┐рдЧрдо рдХреЗ рд▓рд┐рдП рд╡реЗрдм 2.0 рдХреЗ рд╕рд╛рдзрдиреЛрдВ рдХрд╛ рдЙрдкрдпреЛрдЧ, рд╕реЛрд╢рд▓ рдиреЗрдЯрд╡рд░реНрдХрд┐рдВрдЧ рд╕рд╛рдЗрдЯреНрд╕, рдЪреИрдЯреНрд╕, рд╡реАрдбрд┐рдпреЛ рдХрд╛рдиреНрдлреНрд░реЗрдВрд╕рд┐рдВрдЧ, рдбрд┐рд╕реНрдХрд╢рди рдлреЛрд░рдо), рдУрдкреЗрди рдПрдЬреБрдХреЗрд╢рди рд░рд┐рд╕реЛрд░реНрд╕реЗрдЬ (рдХреНрд░рд┐рдпреЗрдЯрд┐рд╡ рдХреЙрдорди, рдореИрд╕рд┐рд╡ рдУрдкреЗрди рдСрдирд▓рд╛рдЗрди рдХреЛрд░реНрд╕реЗрдЬ; рдЕрд╡рдзрд╛рд░рдгрд╛ рддрдерд╛ рдЕрдиреБрдкреНрд░рдпреЛрдЧ), рдИ-рдЗрдВрдХреНрд▓реБрдЬрди : рдИ-рдЗрдВрдХреНрд▓реБрдЬрди рдХреА рдЕрд╡рдзрд╛рд░рдгрд╛ рдИ-рд▓рд░реНрдирд┐рдВрдЧ рдореЗрдВ рд╕рд╣рд╛рдпрдХ – рдкреНрд░реМрджреНрдпреЛрдЧрд┐рдХреА рдХрд╛ рдЙрдкрдпреЛрдЧрдХрд░реНрддрд╛ рд╕рдВрддреБрд╖реНрдЯрд┐ рдФрд░ рд╢реБрджреНрдз рд▓рд╛рдн (рдбреА рдПрдВрдб рдПрдо рдЖрдИ рдПрд╕ рд╕рдХреНрд╕реЗрд╕ рдореЙрдбрд▓, 2003) рдИ-рд╢рд┐рдХреНрд╖рд╛рд░реНрдерд┐рдпреЛрдВ рддрдерд╛ рдИ-рдЕрдзреНрдпрд╛рдкрдХ-рдЕрдзреНрдпрд╛рдкрди рддрдерд╛ рд╢реЛрдз рдХреЗ рд▓рд┐рдП рдЖрдЪрд╛рд░рдиреАрддрд┐рдХ рдореБрджреНрджреЗ ред
(d) рдореВрд▓реНрдпрд╛рдВрдХрди, рдкреНрд░рд╢рд╛рд╕рди рддрдерд╛ рд╢реЛрдз рдореЗрдВ рдЖрдИ рд╕реА рдЯреА рдХрд╛ рдкреНрд░рдпреЛрдЧ : рдИ-рдкреЛрд░реНрдЯрдлреЛрд▓рд┐рдпреЛрдЬ, рд╢реЛрдз рдХреЗ рд▓рд┐рдП рдЖрдИ рд╕реА рдЯреА – рдСрдирд▓рд╛рдЗрди рд░рд┐рдкреЛрдЬрд┐рдЯрд░реАрдЬ рддрдерд╛ рдСрдирд▓рд╛рдЗрди рдкреБрд╕реНрддрдХрд╛рд▓рдп, рдСрдирд▓рд╛рдЗрди рддрдерд╛ рдСрдлрд▓рд╛рдЗрди рдореВрд▓реНрдпрд╛рдВрдХрди рдЯреВрд▓реНрд╕ (рдСрдирд▓рд╛рдЗрди рд╕рд░реНрд╡реЗрдХреНрд╖рдг рдЯреВрд▓реНрд╕ рддрдерд╛ рдЯреЗрд╕реНрдЯ рдЬреЗрдирд░реЗрдЯрд░реНрд╕) – рдЕрд╡рдзрд╛рд░рдгрд╛ рддрдерд╛ рд╡рд┐рдХрд╛рд╕ ред
NTA UGC NET/JRF UNIT 9 SYLLABUS IN HINDI
рдИрдХрд╛рдИ 9. рд╢реИрдХреНрд╖рд┐рдХ рдкреНрд░рдмрдВрдзрди, рдкреНрд░рд╢рд╛рд╕рди рдПрд╡рдВ рдиреЗрддреГрддреНрд╡
(a) рд╢реИрдХреНрд╖рд┐рдХ рдкреНрд░рдмрдВрдзрди рдФрд░ рдкреНрд░рд╢рд╛рд╕рди-рдЕрд░реНрде, рд╕рд┐рджреНрдзрд╛рдВрдд, рдХрд╛рд░реНрдп рддрдерд╛ рдорд╣рддреНрд╡, рд╕рдВрд╕реНрдерд╛рдирд┐рдХ рдирд┐рд░реНрдорд╛рдг, рдкреЛрд╕реНрдбрдХрд╛рд░реНрдм (рдкреА рдУ рдПрд╕ рдбреА рд╕реА рдУ рдЖрд░ рдмреА), рд╕реА рдкреА рдПрдо, рдкрд░реНрдЯ (рдкреА рдЗ рдЖрд░ рдЯреА), рдкреНрд░рдмрдВрдзрди – рдПрдХ рдкреНрд░рдгрд╛рд▓реА рдХреЗ рд░реВрдк рдореЗрдВ, рд╕реНрд╡реЛрдЯ (рдПрд╕ рдбрдмреНрд▓реНрдпреВ рдУ рдЯреА) рдПрдирд╛рд▓рд┐рд╕рд┐рд╕, рдЯреЗрд▓рд░рд╡рд╛рдж, рдПрдХ рдкреНрд░рдХреНрд░рд┐рдпрд╛ рдХреЗ рд░реВрдк рдореЗрдВ рдкреНрд░рд╢рд╛рд╕рди, рдЕрдзрд┐рдХрд╛рд░реА рддрдВрддреНрд░ рдХреЗ рд░реВрдк рдореЗрдВ рдкреНрд░рд╢рд╛рд╕рди, рдкреНрд░рд╢рд╛рд╕рди рдХреЗ рдкреНрд░рддрд┐ рдорд╛рдирд╡ рд╕рдВрдмрдВрдз рдЙрдкрд╛рдЧрдо, рд╕рдВрдЧрдардирд╛рддреНрдордХ рдЕрдиреБрдкрд╛рд▓рди, рд╕рдВрдЧрдардирд╛рддреНрдордХ рд╡рд┐рдХрд╛рд╕, рд╕рдВрдЧрдардирд╛рддреНрдордХ рд╡рд╛рддрд╛рд╡рд░рдг ред
(b) рд╢реИрдХреНрд╖рд┐рдХ рдкреНрд░рд╢рд╛рд╕рди рдореЗрдВ рдиреЗрддреГрддреНрд╡ : рдЕрд░реНрде рддрдерд╛ рдкреНрд░рдХреГрддрд┐, рдиреЗрддреГрддреНрд╡ рдХреЗ рдкреНрд░рддрд┐ рдЙрдкрд╛рдЧрдо : рд╡рд┐рд╢рд┐рд╖реНрдЯрддрд╛, рдкрд░рд┐рд╡рд░реНрддрдирдХрд╛рд░реА, рдХрд╛рд░реНрдп рд╕рдВрдкрд╛рджрди рдкрд░рдХ, рдореВрд▓реНрдп рдЖрдзрд╛рд░рд┐рдд, рд╕рд╛рдВрд╕реНрдХреГрддрд┐рдХ, рдордиреЛ-рдЧрддреНрдпрд╛рддреНрдордХ рдФрд░ рдХрд░рд┐рд╢реНрдорд╛рдИ рдиреЗрддреГрддреНрд╡ рдХреЗ рдореЙрдбрд▓ (рдмреНрд▓реЗрдХ рддрдерд╛ рдореБрдЯрдиреНрд╕ рдХрд╛ рдкреНрд░рдмрдВрдзрдХреАрдп рдЧреНрд░рд┐рдб, рдлрд┐рдбрд▓рд░ рдХрд╛ рдХрдВрдЯреАрдВрдЬреЗрдВрд╕реА рдореЙрдбрд▓, рддреНрд░рд┐-рдЖрдпрд╛рдореА рдореЙрдбрд▓, рд╣рд░реНрд╕реА рддрдерд╛ рдмреНрд▓реЗрдВрдЪрд░реНрдб рдХрд╛ рдореЙрдбрд▓, рд▓реАрдЯрд░-рдореЗрдВрдмрд░ рдПрдХреНрд╕рдЪреЗрдВрдЬ рдерд┐рдпрд░реА) ред
(c) рдЧреБрдгрд╡рддреНрддрд╛ рдХреА рдЕрд╡рдзрд╛рд░рдгрд╛ рддрдерд╛ рд╢рд┐рдХреНрд╖рд╛ рдореЗрдВ рдЧреБрдгрд╡рддреНрддрд╛ : рднрд╛рд░рддреАрдп рдПрд╡рдВ рдЕрдВрддрд░реНрд░рд╛рд╖реНрдЯреНрд░реАрдп рджреГрд╖реНрдЯрд┐рдХреЛрдг, рдЧреБрдгрд╡рддреНрддрд╛ рдХрд╛ рдХреНрд░рдо рд╡рд┐рдХрд╛рд╕ : рдирд┐рд░реАрдХреНрд╖рдг, рдЧреБрдгрд╡рддреНрддрд╛ рдирд┐рдпрдВрддреНрд░рдг, рдЧреБрдгрд╡рддреНрддрд╛ рдЖрд╢реНрд╡рд╛рд╕рди, рд╕рдВрдкреВрд░реНрдг рдЧреБрдгрд╡рддреНрддрд╛ рдкреНрд░рдмрдВрдзрди (рдЯреА рдХреНрдпреВ рдПрдо), рд╕рд┐рдХреНрд╕ рд╕рд┐рдЧреНрдорд╛, рдЧреБрдгрд╡рддреНрддрд╛ рдЧреБрд░реБ, рд╡рд╛рд▓реНрдЯрд░ рд╕реЗрд╡рд╛рд░реНрдЯ, рдПрдбрд╡рд░реНрдб рдбреЗрдорд┐рдВрдЧ, рд╕реА рдХреЗ рдкреНрд░рд╣рд▓рд╛рдж ред
(d) рдкрд░рд┐рд╡рд░реНрддрди рдкреНрд░рдмрдВрдзрди : рдЕрд░реНрде, рдирд┐рдпреЛрдЬрд┐рдд рдкрд░рд┐рд╡рд░реНрддрди рдХреА рдЖрд╡рд╢реНрдпрдХрддрд╛, рдкрд░рд┐рд╡рд░реНрддрди рдХрд╛ рддреНрд░рд┐-рдЪрд░рдг рдореЙрдбрд▓ (рдЕрдирдлреНрд░реАрдЬрд┐рдВрдЧ, рдореВрд╡рд┐рдВрдЧ, рд░реАрдлреНрд░реАрдЬрд┐рдВрдЧ), рдкрд░рд┐рд╡рд░реНрддрди рдХрд╛ рдЬрд╛рдкрд╛рдиреА рдореЙрдбрд▓ : рдЬрд╕реНрдЯ-рдЗрди-рдЯрд╛рдЗрдо, рдкреЛрдХрд╛рдпреЛрдХ, рдЧреБрдгрд╡рддреНрддрд╛ рдХреА рд▓рд╛рдЧрдд рдореВрд▓реНрдпрд╛рдВрдХрди рд▓рд╛рдЧрдд, рд╡рд┐рдлрд▓рддрд╛ рдХреА рд▓рд╛рдЧрдд рддрдерд╛ рдирд┐рд╡рд╛рд░реНрдп рд▓рд╛рдЧрдд, рд▓рд╛рдЧрдд рд▓рд╛рдн рд╡рд┐рд╢реНрд▓реЗрд╖рдг, рд▓рд╛рдЧрдд рдкреНрд░рднрд╛рд╡рд┐рддрд╛ рдПрд╡рдВ рдкрд╣рд▓, (рд░рд╛рд╖реНрдЯреНрд░реАрдп рдореВрд▓реНрдпрд╛рдВрдХрди рдкреНрд░рддреНрдпрд╛рдпрди рдкрд░рд┐рд╖рджреН (рдПрди рдП рдП рд╕реА), рдХрд╛рд░реНрдп рдирд┐рд╖реНрдкрд╛рджрди рд╕рдВрдХреЗрддрдХ, рднрд╛рд░рддреАрдп рдЧреБрдгрд╡рддреНрддрд╛ рдкрд░рд┐рд╖рджреН (рдХреНрдпреВ рд╕реА рдЖрдИ), рдЙрдЪреНрдЪ рд╢рд┐рдХреНрд╖рд╛ рдореЗрдВ рдЧреБрдгрд╡рддреНрддрд╛ рдЖрд╢реНрд╡рд╛рд╕рди рдПрдЬреЗрдВрд╕рд┐рдпреЛрдВ рдХреЗ рд▓рд┐рдП рдЕрдВрддрд░реНрд░рд╛рд╖реНрдЯреНрд░реАрдп рдиреЗрдЯрд╡рд░реНрдХ (рдЖрдИ рдПрдо рдХреНрдпреВ рдП рдП рдПрдЪ рдИ) ред
NTA UGC NET/JRF UNIT 10 SYLLABUS IN HINDI
рдИрдХрд╛рдИ 10. рд╕рдорд╛рд╡реЗрд╢реА рд╢рд┐рдХреНрд╖рд╛
(a) рд╕рдорд╛рд╡реЗрд╢реА рд╢рд┐рдХреНрд╖рд╛ : рдЕрд╡рдзрд╛рд░рдгрд╛, рд╕рд┐рджреНрдзрд╛рдВрдд, рд╡рд┐рд╖рдп-рдХреНрд╖реЗрддреНрд░ рддрдерд╛ рд▓рдХреНрд╖рд┐рдд рд╕рдореВрд╣ (рд╡рд┐рд╡рд┐рдзрддрд╛рдкреВрд░реНрдг рд╢рд┐рдХреНрд╖рд╛рд░реНрдереА; рд╣рд╛рд╢рд┐рдП рдкрд░ рд╕реНрдерд┐рдд рд╕рдореВрд╣, рдЕрдиреНрдпрдерд╛ рд╕рдХреНрд╖рдо рд╢рд┐рдХреНрд╖рд╛рд░реНрдереА), рд╕рдорд╛рд╡реЗрд╢реА рд╢рд┐рдХреНрд╖рд╛ рдХреЗ рджрд░реНрд╢рди рдХрд╛ рдЙрджреНрд╡рд┐рдХрд╛рд╕ : рд╡рд┐рд╢реЗрд╖, рдПрдХреАрдХреГрдд, рд╕рдорд╛рд╡реЗрд╢реА рд╢рд┐рдХреНрд╖рд╛, рд╡рд┐рдзрд┐рдХ рдкреНрд░рд╛рд╡рдзрд╛рди : рдиреАрддрд┐рдпрд╛рдВ рдПрд╡рдВ рдЕрдзрд┐рдирд┐рдпрдо, (рд░рд╛рд╖реНрдЯреНрд░реАрдп рд╢рд┐рдХреНрд╖рд╛ рдиреАрддрд┐ (1986), рдкреНрд░реЛрдЧреНрд░рд╛рдо рдСрдл рдПрдХреНрд╢рди (1992) рдирд┐рдГрд╢рдХреНрдд рд╡реНрдпрдХреНрддрд┐ рдЕрдзрд┐рдирд┐рдпрдо, (1995) рдирд┐рдГрд╢рдХреНрддрддрд╛ рдкрд░ рд░рд╛рд╖реНрдЯреНрд░реАрдп рдиреАрддрд┐ (2006), рд░рд╛рд╖реНрдЯреНрд░реАрдп рдкрд╛рдареНрдпрдЪрд░реНрдпрд╛ рд░реВрдкрд░реЗрдЦрд╛ (2005), рдЖрд╕рдорд╛рди рд╢рд┐рдХреНрд╖рд╛рд░реНрдерд┐рдпреЛрдВ рдХреЗ рд▓рд┐рдП рд░рд┐рдпрд╛рдпрддреЗрдВ рддрдерд╛ рд╕реБрд╡рд┐рдзрд╛рдПрдВ (рд╢реИрдХреНрд╖рд┐рдХ рддрдерд╛ рдЖрд░реНрдерд┐рдХ), рднрд╛рд░рддреАрдп рдкреБрдирд░реНрд╡рд╛рд╕ рдкрд░рд┐рд╖рджреН рдЕрдзрд┐рдирд┐рдпрдо (1992), рд╕рд░реНрд╡ рд╢рд┐рдХреНрд╖рд╛ рдЕрднрд┐рдпрд╛рди рдПрд╕ рдПрд╕ рдП рдХреЗ рдЕрдВрддрд░реНрдЧрдд рд╕рдорд╛рд╡реЗрд╢реА рд╢рд┐рдХреНрд╖рд╛, рдПрди рд╕реА рдЖрд░ рдкреА рдбреА (рдпреВрдирд╛рдЗрдЯреЗрдб рдиреЗрд╢рдВрд╕ рдХрдВрд╡реЗрдВрд╢рди рдСрди рджреА рд░рд╛рдЗрдЯреНрд╕ рдСрдл рдкрд░рд╕рдВрд╕ рд╡рд┐рдж рдбрд┐рд╕реНрдПрдмрд┐рд▓рд┐рдЯреАрдЬ) рддрдерд╛ рдЗрд╕рдХрд╛ рдирд┐рд╣рд┐рддрд╛рд░реНрде ред
(b) рджреЛрд╖рдЧреНрд░рд╕реНрддрддрд╛ (рдЗрдкреЗрдпрд░рдореЗрдВрдЯ), рджрд┐рд╡реНрдпрд╛рдВрдЧрддрд╛ (рдбрд┐рд╕рдПрдмрд┐рд▓рд┐рдЯреА) рддрдерд╛ рдЕрдкрдВрдЧрддрд╛ (рд╣реИрдВрдбреАрдХреИрдк) рдХреА рдЕрд╡рдзрд╛рд░рдгрд╛, рдЖрдИ рд╕реА рдПрдл рдореЙрдбрд▓ рдХреЗ рдЖрдзрд╛рд░ рдкрд░ рджрд┐рд╡реНрдпрд╛рдВрдЧрддрд╛рдУрдВ рдХрд╛ рд╡рд░реНрдЧреАрдХрд░рдг, рд╡рд┐рджреНрдпрд╛рд▓рдп рдХреА рддреИрдпрд╛рд░реА, рддрдерд╛ рд╕рдорд╛рд╡реЗрд╢рди рдХреЗ рдореЙрдбрд▓реНрд╕, рдЕрд╕рдорд╛рди рдЕрдзреНрдпреЗрддрд╛рдУрдВ рдХрд╛ рдмрд╛рд╣реБрд▓реНрдп, рдЗрдирдХреЗ рдкреНрд░рдХрд╛рд░, рдЕрднрд┐рд▓рдХреНрд╖рдг рддрдерд╛ рдЗрдирдХреА рд╢реИрдХреНрд╖рд┐рдХ рдЖрд╡рд╢реНрдпрдХрддрд╛рдПрдВ, рдмреМрджреНрдзрд┐рдХ, рд╢рд╛рд░реАрд░рд┐рдХ рддрдерд╛ рдмрд╣реБрд▓ рджрд┐рд╡реНрдпрд╛рдВрдЧрддрд╛, рджрд┐рд╡реНрдпрд╛рдВрдЧрддрд╛ рдХреЗ рдХрд╛рд░рдг рддрдерд╛ рдирд┐рд╡рд╛рд░рдг, рд╕рдорд╛рд╡реЗрд╢ рд╣реЗрддреБ рдЕрд╕рдорд╛рди рд╢рд┐рдХреНрд╖рд╛рд░реНрдерд┐рдпреЛрдВ рдХреА рдкрд╣рдЪрд╛рди, рд╢реИрдХреНрд╖рд┐рдХ рдореВрд▓реНрдпрд╛рдВрдХрди рдХреА рд╡рд┐рдзрд┐рдпрд╛рдВ, рддрдХрдиреАрдХ рддрдерд╛ рдЙрдкрдХрд░рдг ред
(c) рд╕рдорд╛рд╡реЗрд╢реА рдХрдХреНрд╖рд╛рдУрдВ рдХрд╛ рдирд┐рдпреЛрдЬрди рдФрд░ рдкреНрд░рдмрдВрдзрди : рдЖрдзрд╛рд░рд┐рдд рд╕рдВрд░рдЪрдирд╛, рдорд╛рдирд╡ рд╕рдВрд╕рд╛рдзрди рддрдерд╛ рдЕрдиреБрджреЗрд╢рд╛рддреНрдордХ рд╡реНрдпрд╡рд╣рд╛рд░, рдЕрд╕рдорд╛рди рд╢рд┐рдХреНрд╖рд╛рд░реНрдерд┐рдпреЛрдВ рдХреЗ рд▓рд┐рдП рдкрд╛рдареНрдпрдЪрд░реНрдпрд╛ рддрдерд╛ рдкрд╛рдареНрдпрдЪрд░реНрдпрд╛ рдЕрдиреБрдХреВрд▓рди, рдЕрд╕рдорд╛рди рд╢рд┐рдХреНрд╖рд╛рд░реНрдерд┐рдпреЛрдВ рдХреЗ рд▓рд┐рдП рд╕рд╣рд╛рдпрдХ рддрдерд╛ рдЕрдиреБрдХреВрд▓реА рдкреНрд░реМрджреНрдпреЛрдЧрд┐рдХреАрдГ рдЙрддреНрдкрд╛рдж (рд╕рд╣рд╛рдпрдХ-рд╕рд╛рдзрди рддрдерд╛ рдЙрдкрдХрд░рдг) рддрдерд╛ рдкреНрд░рдХреНрд░рд┐рдпрд╛ (рд╡реНрдпрдХреНрддрд┐рдХреГрдд рд╢рд┐рдХреНрд╖рд╛ рдпреЛрдЬрдирд╛, рдЙрдкрдЪрд╛рд░рд╛рддреНрдордХ рд╢рд┐рдХреНрд╖рдг), рдорд╛рддрд╛-рдкрд┐рддрд╛ рддрдерд╛ рдкреЗрд╢реЗрд╡рд░реЛрдВ рдХреА рднрд╛рдЧреАрджрд╛рд░реА, рдорд╛рддрд╛-рдкрд┐рддрд╛, рд╕рдордХрдХреНрд╖ рд╡реНрдпрдХреНрддрд┐рдпреЛрдВ, рдкреЗрд╢реЗрд╡рд░реЛрдВ, рдЕрдзреНрдпрд╛рдкрдХреЛрдВ, рд╡рд┐рджреНрдпрд╛рд▓рдп рдХреА рднреВрдорд┐рдХрд╛ ред
(d) рд╕рдорд╛рд╡реЗрд╢реА рд╢рд┐рдХреНрд╖рд╛ рдореЗрдВ рдмрд╛рдзрд╛рдХрд╛рд░рдХ рддрдерд╛ рд╕реБрдХрд╛рд░рдХ рддрддреНрд╡ : рдЕрднрд┐рд╡реГрддреНрддрд┐, рд╕рд╛рдорд╛рдЬрд┐рдХ рддрдерд╛ рд╢реИрдХреНрд╖рд┐рдХ, рднрд╛рд░рдд рдореЗрдВ рд╕рдорд╛рд╡реЗрд╢реА рд╢рд┐рдХреНрд╖рд╛ рдХреА рд╕рдорд╕рд╛рдордпрд┐рдХ рд╕реНрдерд┐рддрд┐ рддрдерд╛ рдЖрдЪрд╛рд░рдиреАрддрд┐рдХ рдореБрджреНрджреЗ, рднрд╛рд░рдд рдореЗрдВ рд╕рдорд╛рд╡реЗрд╢реА рд╢рд┐рдХреНрд╖рд╛ рдХреЗ рдХреНрд╖реЗрддреНрд░ рдореЗрдВ рд╢реЛрдз рдкреНрд░рд╡реГрддреНрддрд┐рдпрд╛рдВ ред